Uppeldi og menntun - 01.09.2004, Side 20

Uppeldi og menntun - 01.09.2004, Side 20
MÁLÞROSKI BARNA VIÐ UPPHAF SKÓLAGÖNGU: greinarhöfundar frá 1992 (hér eftir oft skammstafað R-1992). Loks greinir þriðji hlut- inn frá niðurstöðum sem varða tengsl milli samloðunar, sögubyggingar og lengdar frásagna barnanna. Hvað einkennir sögubyggingu barna í þessum aldursflokki? Hið dæmigerða fimm ára barn sagði ekki hefðbundna sögu með inngangi, söguþræði og endi frekar en við var að búast. Niðurstöður nú voru mjög svipaðar niðurstöðum litlu rannsóknarinnar R-1992. Áður en nánar verður farið ofan í saumana á þeim, er rétt að taka fram að kynin voru borin saman á öllum sviðum. Munurinn á þeim var hvergi tölfræðilega marktækur þó sú tilhneiging sæist svo til alls staðar að stúlkurnar væru sterkari en drengirnir. I kynningu á niðurstöðum verða kynin því ekki aðskilin. Meðallengd frásagna í hópnum í heild reyndist vera 36 setningar, eða nær sú sama og í litla fimm ára hópnum sem var með 32 setningar að meðaltali. Meðalstigafjöldi fyrir sviðsetningu var sá sami og í 1992-hópnum, eða 0,5 stig. Meðalfjöldi söguþátta var 3,2 eða svo til sá sami og í litla fimm ára hópnum í rann- sókninni 1992 (N=10; M=3,3 söguþættir). Samloðunaraðferðir voru líka mjög í anda fyrri rannsóknarinnar. Þannig notaði fimm ára hópurinn nú aukatengingar í 6% af setningum sínum að meðaltali, í sam- anburði við 5% í litla samanburðarhópnum R-1992. Raðtengdar setningar reyndust nú 27% í samanburði við 30% í R-1992. Hlutfall setninga sem tengdar voru með aðal- tengingunni „og" var nokkuð hærra en í samanburðarhópnum eða 28% af öllum setningum samanborið við 17% í fyrri rannsókn. Loks voru benditengingar 3% í sam- anburði við 5% í R-1992. í stuttu máli staðfesta niðurstöður nú R-1992: Dæmigerð fimm ára börn kynna ekki sögupersónur eða aðstæður í upphafi sögunnar og þótt greina megi slitrur úr söguþræði froskasögunnar í frásögnum þeirra, hafa þær ekki heildarbyggingu eða eiginleg sögulok. Samkvæmt niðurstöðunum er samloðun líka skammt á veg komin í þessum aldursflokki. Meðal fimm ára barn tengir saman setningar með einföldum aðaltengingum, einkum „og", „og svo", en notar aukasetningar og aðrar flóknari teng- ingar sáralítið. Benditengingar eru ekki algerlega horfnar en í miklu undanhaldi frá því sem var í hópi þriggja ára barnanna. Þetta er samhljóða niðurstöðum úr fyrri rannsókn greinarhöfundar á jafnöldrum barnanna. Eins og fram kom í inngangi hafa flestar rannsóknir á frásögnum barna, þeirra á meðal íslenska rannsóknin frá 1992 (Hrafnhildur Ragnarsdóttir), beinst að fámenn- um úrtökum, gjarnan 10-15 í hverjum aldurshópi. Þær hafa því ekki gefið tilefni til athugana á einstaklingsmun innan jafnaldrahópa. Eitt meginmarkmið rannsóknar- innar nú var að kanna hversu mikill munur getur verið á frásagnarhæfni barna við upphaf skólagöngu. Ein athyglisverðasta niðurstaða hennar er hversu gríðarlegur einstaklingsmunur kom í ljós þegar úrtakið var stækkað. Þessi mikli munur kom fram á öllum mælingum: sögubyggingu, samloðun, setningagerð auk orðaforða, málfræði og fleiri þátta sem ekki verða raktir í þessari grein. I 18
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188
Side 189
Side 190
Side 191
Side 192
Side 193
Side 194
Side 195
Side 196
Side 197
Side 198
Side 199
Side 200
Side 201
Side 202
Side 203
Side 204

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.