Iðunn : nýr flokkur - 01.06.1933, Síða 18

'Í92
Uppreistin gegn siðmenningunni.
IÐUNN
hæfni, sem fólst þeim sjálfum. í sefa. Þeir voru ótrauðir
til framkvæmda, nutu þess að beita valdinu, en voru
jafnframt barnalega ginkeyptir fyrir ýmsum glæstum
hégóma, fjaðurskúfaveifingum og vopnabliki. En um
hitt fór þeim eins og taugaveikluðum manni, að þeir
áttu ekkert af pví hugarþreki og rólyndi, sem sprettur
af kaldrænu sjálfsmati. Hvenær sem eitthvert lítilræði
hljóp í baklás, hvenær sem þessi mótvægisvél hökti
eitthvað í gangi, var þeim öllum lokið. Pví fór svo, er
liðin voru hin svo nefndu uppgangsár (Griinderjahre)
eftir fransk-þýzka ófriðinn og kreppan sigldi í kjölfar
veltiáranna, að þá brauzt út Gyðinga-andúð, sem reyndi
að klína á Gyðinga ábyrgðinni bæði á kauphallar-
hruninu og vaxandi uppgangi jafnaðarstefnunnar meðal
alþýðu. Kunnugt er mér þó um það af nánustu frænd-
um mínum og forfeðrum, að Gyðingar mistu þá eigur
sínar eins skjótt og hreinlega eins og hverir aðrir. En
þessi andróður magnaðist að heift og hörku árum sam-
an, — árum, sem geyma, í annálum sínum meðal annars
hið fræga bann Bismarcks gegn jafnaðarmannaflokknum
1878. Þegar hagsældin kom aftur, skóp hún rórri hugi
og rökvísari. En öll sú atburðaheild, sem er smámynd
af því, sem er að gerast í dag, leiddi það fullkomlega
í ljós, að þessir nýtízku Þjúðverjar þjáðust af tauga-
veiklun, sem gerði þá vanmáttuga þess að standa undir
ábyrgðinni af sínum eigin glöpum og óhöppum. Þeir
þurftu að hafa skotspón, skóþurku, — einhvern, sem
saka mætti um óhöpp og erfiðleika. Gyðingurinn var
handhægur og heppilegur þá eins og nú.
Nú er það staðreynd, jafn-þrautstaðfest af almennri
athugun sem vísindalegri rannsókn, að einstaklingar,
sem geyma með sér djúplæga og helauma vitund um
eigið vanmætti, orka ekki að taka á sig ábyrgðina af