Iðunn : nýr flokkur - 01.06.1933, Page 79

:iðunn
Kirkjan og árásarlið hennar.
253
III.
Þórbergur Pórðarson er maður svo vel gáfaður, að
hann skilur það, að kirkjan sem stofnun verður ekki
ásökuð eða dómfeld af peim verkum, sem jjjónar henn-
ar hafa gert lélegust, svo sem galdrabrennutn, trúar-
bragðastyrjöldum, andúð gegn vísindum, fastheldni við
misskildar kreddur og skoðanakúgun. Allir jtessir lestir
stafa af vanjtroska mannlegs eðlis og hafa komið í Ijós
og koma. í ljós næstum jtví í hverri stofnun og á hvaða
sviöi lífsins sent er. Sérhvert ntálefni getur fengið fá-
nýta talsmenn: skólar lélega kennara, vísindin óvirðu-
lega túlkendur og stjórnmál lygna, öfgafulla og ó-
merkilega starfsmenn. Enginn neitar fyrir jtví stór-
nauðsynlegu og tnerkilegu hlutverki jtessara málefna.
Eða liver ntyndi fara að gera gys að stjörnufræði nú-
tímans, j)ó að stjörnuspeki tniðaidanna úði og grúði af
fáránlegustu vitleysum og hjátrú, eða efnafræðinni, ])ó
að alkemían væri undanfari hennar, eða læknisfræðinni,
|)ó að margt væri kyndugt í skottulækningum 17. ald-
ar? Þeir, sem kirkjunni eru illviljaðir, leggja æfinlega
dóm á hana frá jæssu sjónarmiði. Þeir leita að öllu j)ví
hrakiegasta, sem jæir geta fundið í hjátrúarfullri villi-
mensku miðaldanna og segja: Þetta er kirkjan. Slík
málafærsla er ekki rökvísum eða siðuðum mönnum
samandi. Hver stofnun, liver maður og hvert málefni á
ekki að dæmast eftir j)ví lakasta, sem hægt er að finna
að J)ví, heldur eftir hinu bezta starfi, sem leyst hefir
verið af hendi, og eftir j)eim frumsannindum, sem liggja
|)ví til grundvallar.
Það er auðvitað engin von til, að rithöfundar eins og
Skúli Guðjónsson skilji j)etta. Ritgerð hans, Kirkjan og
])jóðfélagið, sýnir svo bera andúð og gersamlegt skiln-
ingsleysi á málefni kirkjunnar, að rrianni með Þórbergs