Hugur - 01.06.2002, Blaðsíða 16

Hugur
Mikael Karlsson ræðir við Donald Davidson
eins miklum tíma og raun ber vitni í sögu heimspekinnar. Það skipt-
ir mig miklu máli. Og ég held að aðrir heimspekingar hafi grætt á að
stunda hana. Aftur á móti er ég ekki þeirrar skoðunar að maður verði
að gera það til að ástunda heimspeki vel. Það eru einfaldlega margar
leiðir til að leggja stund á heimspeki og ég hef mjög rúman smekk.
Þú hvarfst aftur að Fílebosi í greininni sem hirtist í afmælisriti Gad-
amers. Hafið þið Gadamer áþekkar skoðanir á því verki?
Eg ætti fyrst að útskýra að þegar ég var að vinna í Fílebosi af ein-
hverju viti, fyrir löngu síðan, las ég allt sem ég gat fundið um hann.
Og doktorsritgerð Gadamers var langsamlega áhugaverðasta bókin,
heimspekilega, um Fílebos. Reyndar er helmingur hennar um Heid-
egger og hinn helmingurinn um Fílebos. Henni er bókstaflega skipt í
tvennt. En það var sem sagt hún sem varð tilefni greinar minnar um
Gadamer. Ég setti fram ákveðnar skoðanir á Fílebosi sem ég verð að
játa að voru Gadamer ekki að skapi, af svari hans að dæma. Það kem-
ur mér ekki á óvart, því að hann er mikill fræðimaður um Platon og
það er ég svo sannarlega ekki. En við vorum sem sagt ekki mjög sam-
mála um Fílebos. Persónuleg kynni mín af Gadamer voru á hinn bóg-
inn í alla staði ánægjuleg. Ég þekkti hann aldrei vel, en við rákumst
oft hvor á annan í ýmsum heimshornum. Á undanfórnum árum heim-
sótti ég hann alltaf í Heidelberg ef ég átti þess kost. Til allrar ham-
ingju hitti ég hann fyrir um ári síðan - hann lést eins og þú veist í
mars á þessu ári - og eyddi með honum allnokkrum klukkutímum.
Hann var enn skýr í hugsun og gat meira að segja haldið út allar sam-
ræðurnar á ensku. Og á meðan við ræddum saman opnaði hann gæti-
lega vínflösku, sem mér fannst nokkuð gott af 101 árs manni.
Eg tók eftir því að fyrsta útgefna verk þitt - frá 1952 - var grein sem
hét „Why Study Philosophy?“. Hvað sagðirðu þar og hvað myndirðu
segja núna um það hvers vegna fólk ætti að legga stund á heimspeki?
Ég segði líklega það sama núna og ég sagði þá. Ég veit ekki hvort
svar mitt er sérstaklega áhugavert, en ég get tekið það saman í stuttu
máli. Ég sagði að eina ástæðan til þess að leggja stund á heimspeki
væri sú að maður réði sér ekki, að manni þætti hún áhugaverð og
nægilega áhugaverð til þess að leggja stund á hana. Mikið af því sem
ég sagði var neikvætt. Ég er ekki einn þeirra sem telur að ástundun
heimspekinnar muni bæta hugsanagang þinn eða að þú munir læra
em verja lífsspeki sem muni breyta einhverju fyrir þig. Fólk lærir
rökhugsun með ýmsum hætti, en ég tel ekki að heimspekin sé nauð-
14