Búnaðarrit - 01.01.1917, Page 13

BÚNAÐARRIT
i
Þessi lagafyrirmæli voru nokkuð fyllri en ákvæbin í
Jónsbók, en samt reistu þau litlu meiri skorður við æðar-
fugladrápinu, þar sem þau ákvæði Jónsbókar stóðu því
nær óbreytt, að landeigendur eða umráðamenn jarðanna
mættu veiða æðarfugl í sínu eigin landi, ef nágrannarnir
ekki biðu skaða af. Gátu menn því víðast hvar drepið
fuglinn að ósekju eftir sem áður. Hér bólar fyrst á fríðun
æðareggjanna. En þau fyrirmæli tilskipunarinnar voru
jafnan dauður lagabókstafur, en sýna þó, að beztu menn
þeirra tíma töldu eggjatökuna skaðlega fyrir æðarvarps-
ræktina. — Með kgsúrsk. 21. júli 18081) var því hert á
banni verzlunartilskipunarinnar gegn æðaríugladrápi. En
ekki hefir það þótt duga, því að með kgsúrsk. 17. júlí
1816 er enn hert á hnútunum. Hafði ísleifur Einarsson,
er þá var settur stiftamtmaður, lagt það til við stjórn-
ina, að nauðsyn bæri að hækka sektir fyrir æðarfugla-
dráp, með því að hinar lögákveðnu sektir væru alt of
lágar. Sömuleiðis hafði Magnús Stephensen sent frum-
varp til nýrrar veiðitilskipunar til nefndar þeirrar, sem
skipuð hafði verið 5. marz 1816 til að íhuga hvort
verzlunin skyldi gerð algerlega frjáls. Yoru í frumvarpi
þessu ákvæði um aukna friðun á eggverum og selverum.
Stjórninni þótti ekki þörf á nýrri veiðitilskipun, en með
nefndum konungsúrskurði var, nema nauðsyn ræki til,
bannað að skjóta úr fallbyssu nær varplandi en x/2 mílu
og úr byssu nær en V* milu, að viðlagðri 1 rbd. og
48 sk. silfurverðs sekt, ef skotið var urn varptímann, en
annars 1 rbd., nema ef útlendingar væru, er ekki þektu
bannið. Áttu yfirvöldin að þinglýsa banni þessu eða á
annan hátt gera það almenningi kunnugt2).
Þrátt fyrir öll þessi boðorð áttu varpeigendur víða á
landinu í vök að verjast fyrir óvinum æðarfuglsins, sem
héldu fram uppteknum hætti.
1) Lovsamling for Island, 7. B., bls. 191.
2) Lovsamling for Island, 7. B., bls. 608—609.