Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1929, Side 74
40
TÍMARIT ÞJÖÐRÆKNISFELAGS ÍSLENDINGA
lieilyndi sitt
ef maðr hafa náir,
án við löst að lifa. (68)
Heilbrigðin og að lifa lastalausu lífi
eru þarna talin frumgæðin, en næst
þeim eldurinn og sólskinið. Höf-
undurinn er ljóssins barn. Sólin
liefir talað til hans líkt og Þorkels
mána: “Hann lét sik bera í sólar-
geisla í banasótt sinni, ok fal sik á
hendi þeim guði, er sólina hafði
skapað.’’ Jafnframt skiljum vér ást
höfundarins á eldinum. Hann er
barn liins kalda lands. H&nn rís
snemma úr rekkju hvern morgun og
“gengur síns verka á vit.’’ Hann
finnur hitann í sjálfum sér, meðan
hann er að verki. Það geislar frá
honum atorkan, en þegar hann
kemur heim og slakar á vöðvunum,
er honum ljúft að finna hlýjuna frá
eldinum eða baka sig við hann, eins
og Ásmundur hærulangur. Og ef-
laust hefir honum dottið margt í
hug, er hann horfði í langeldana, er
loguðu glatt — “líkt og hans fjör_
ugur andi.” Þá hefur hann hugleitt,
hvernig
brandr af brandi
.brenn unz brunninn er,
funi kveykisk af funa, (57)
og heimfært það til mannanna.
Hann telur upp hin önnur gæði, er
geta sætt mann við lífið, jafnvel þó
að heilsan bili:
Erat maðr alls vesall,
þótt hann sé illa heill;
surnr er af sonum sæll,
sumr af frændum,
sumr af fé ærnu,
sumr af verkum vel. (69)
Hann telur fyrst sonaeignina, fram-
hald ættarinnar. Með því heldur
logi lífsins áfram, lýsandi og verm-
andi, frá kyni til kyns. Og svo er
annað:
Sjaldan bautasteinar
standa brautu nær,
nema reisi niðr at nið. (72)
Þar kemur fram þráin að lifa í end-
urminningu komandi kynslóða,
ekki aðeins í holdi og blóði niðjanna,
lieldur og í vitund þeirra og allra
sem til spyrja, þráin eftir orðstír,
sem aldrei deyr. Það er eini ódauð-
leikinn, sem höfundurinn virðist
trúa á. Þess vegna ríður á að fá
svo mikinn árangur af þessu lífi,
sem unnt er. Meðan lífið lielzt,
verða einhver ráð til að afla sér
helztu nauðsynja: “ey getr kvikr
kú” allt af getur lifandi maður eign-
ast belju. Og þó að maður sé haltur
eða handarvanur, daufur eða blind-
ur, getur hann orðið að einhverju
liöi (71). Eftirtektarvert er það,
hve lítið atriði auðurinn er í aug-
um höfundarins. Það er bein af-
•
leiðing af því, að hann metur mann
eingöngu eftir því, hvað hann er,
en ekki eftir hinu, hvað hann á:
Þveginn ok mettr
ríði maðr þingi at,
þótt hann sét væddr til vel;
skúa ok bróka
skammisk engi maðr
né hests in heldr
þótt hann hafit góðan. (61)