Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1929, Side 146

112
TIM'ARIT ÞJOÐRÆKNISFELAGS ISLENDINGA
þess að fá þá niðurstöðu er þeir
vildu komast að. í augum flestra
nú á dögum, ef ekki allra, er sem
örvita menn hafi verið að verki, er
•litiö er til sagnarita 16. aldar. En
þess er ekki kostur að tilnefna nöfn
eður dæmi. Þó var þessum höfund-
um vorkunn; allir þekktu þeir bibl-
íuna og að þar var að finna sam-
stæða sögu frá sköpun veraldar og
fram aö Kristsburði. Þar voru einn-
ig ættartölur Gyðinga frá Adam og
niöur til manna er uppi voru við
fæðing Krists; og sem vonlegt var,
vildu Norðuráifumenn ekki lúta, í
því efni, í lægra haldi fyrir Gyðing-
um. Var því almennt trúað á þeim
dögum og löngu þar á eptir að all-
ar þessar sagnir og ættartölur frá
Adam og niður til Nóa væru sameig-
inlegar með öllu mannkyni. Sam-
kvæmt fornum munnmælum áttu
allar Norðurálfuþj. að vera komnar
frá Jafet Nóasyni; virtist þeim
því verða það hið mesta metnaðar-
mál að geta rakið ættir sínar frá
honum á sama hátt sem Gyðingum
hafði tekist að halda sögunni óslit-
inni, um ætt sína, frá Sem, bróður
Jafets. Beittu fræðimenn nú öllu
hugviti sínu, til þess að brúa þetta
dýpi og gerast ekki eptirbátar Gyð-
inga. Þessari viðleitni þeirra, eigum
vér ættartölurnar að þakka, er tíð-
um finnast í íslenzkum ritum þeirra
tíma, er rekja ættir vorar til Hek-
tors Trojukappa, Trojumanna og
annara stórmenna frá Óðni og Ás-
um. Biblían, eins og frá var skýrt,
var eina heimildin fyrir ættartölum
milli Adams og Nóa, en heimildir
þaðan sköpuðu þeir sér sjálfir með
þjóðanöfnum í grískum fornritum,
örnefnum heima fyrir, uppfundnum
orðastofnum, fáránlega röktum, að
lesendur nú á tímum rekur í roga-
stanz, á öllum þeim samsetningi
og hugmyndaflugi, eigi síður, en
niðurstöðunni, er þeir komust að.
Það var ekki óalgengt að “heimild-
ir’’ assyriskar, egypzkar, forn-
grískar og latneskar væru hreinlega
falsaðar. Kunnastur að þessu falsi
var ítalskur fæðimaður, Annius frá
Viterbo (d. 1502), er um langt skeið
var talinn helztur heimildarmaður í
þessum efnum. Miklum tíma og
miklum lærdómi var eytt í þetta
starf, að búa til ættartölur. Sögur
allra þjóða skyldu tengdar við
biblíuna, það varðaði mestu, en er
því var lokið og komið niður að inn-
lendum konungaröðum, yar rúnin.
ráðin, tína mátti þá saman sögu-
viðburðina og raða þeim eptir
stjórnarárum þeirra.
Meðal Norðurlandaþjóða voru
nokkrir þessarar tegundar sagna
ritara. Kunnastir eru Niels Pedersen
(d.l579)í Danm. er bjó til ættartöl-
ur Jóta og rakti ættir þeirra frá
Gomo syni Nóa, og Kláus Christof-
fersen Lyskander sagnaritari Dana-
konungs, er í riti sínu er út kom
1622, og hefir að geyma sögu Dana
frá sköpun veraldar og upp til þess
tíma, lieldur fram kenningum Ped-
ersens og fullkomnar þær. Sams-
konar starf meðal Svía vann Jóhann
es Magnus, erkibiskup í Uppsöl-
um, (gerður útlægur úr Svíþjóö og
dó í Rómaborg 1544), þó ekki bein-
línis falsaði hann heimildir sínar, og
er bók hans að ýmsu leyti merk.
Hann rakti ættir Svía frá Magog
syni Jafets og er aðal heimildarmað-