Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1929, Page 226

192
TlMARIT ÞJOÐRÆKNISFELAGS ÍSLENDINGA
Við það ber að kannast, að vér
íslendingar höfum ekki höfðatöl-
unni til að dreifa. Vér erum til
muna mannfærri en Kínverjar og
Rússar. Aftur á móti er Vestur
íslendingurinn jafnan framarlega
eða fremstur í þeim mannhóp er
hann heyrir til. Hann er læknir
eða lögmaður þorpsins. Hann er
póstmeistarinn, bankastjórinn, kaup
maðurinn, kennarinn og á sæti í
bæjarráðinu. Hann flytur fyrir-
lestra um land alt og syngur fyrir
fólkið, og stundum eru lögin og
ljóðin eftir íslendinga. Vestur ís-
lendingar hafa ekki setið liér auðum
höndum þau 50 ár, eða rúmlega
það, sem þeir liafa átt aösetur í
Ameríku. Meðal þeirra eru rit-
höfundar, skáld, tónskáld, blaða-
menn, bókaverðir, dómarar, löggjaf-
ar, lögmenn, læknar, prestar, pró-
fessorar, kennarar, lögregluþjónar
og menn, er hafa á hendi margvís-
leg stjórnar embætti og umboðs-
störf. Iðnað stunda þeir margir.
Eru rafmagnsfræðingar eða sérfræð
ingar í ýmsum vísindum; stóriðju-
höldar, smiðir, bændur, sjómenn,
námsmenn og verkamenn. Vestur
íslendingar hafa reynst námsmenn
með afbrigðum. í mannös skól-
anna hérlendis er það ekki talið
fágætt, að íslendingar skari fram úr.
Verðlaunin liafa þeir jafnaðarlega
borið frá borði. í Canada hafa
Vestur íslendingar oftar en einu
sinni lagt til Rhodes nemendur
Mun það tæpast ofmælt, að eins og
karlmenska víkinganna þótti frá-
bær til forna, að jafn annáls verðir
þyki nú námshæfileikar íslenzkra
lærdómsmanna. Þótt íslenzk þjóð
sé fámenn og alin við baráttu, hefir
hún jafnan verið öðrum fremur bók-
fróð og átt þann metnað, að menta
afkomendur sína. Þekking og
dygðir hafa lengi verið þjóðar auð-
legð Íslendinga.
Að safna ýtarlegum skýrslum um
námsferil ailra Vestur íslendinga í
50 til 60 ár, væri ærið æfistarf, eins
og hér hagar til, því íslendingar
hafa stundað nám við æðri skóla
um alla þessa víðlendu álfu síðan
þeir fluttust hingað. Engin slík
gögn eru heldur fyrir hendi. En
einn hinna fjölfróðu Vestur íslend-
inga hefir bent mér á, að frá einum
háskóla (University) hér vestra,
hafi útskrifast um 90 vestur íslenzk.
ir námsmenn. Og þó er sá skóli til
muna yngri, en landnám íslendinga
hér. Tel ég þetta dæmi merki-
lega hugvekju.
Ógerningur er að setja hér fram
skrá, um opinber störf sem Vestur
íslendingar skipa eða hafa haft með
höndum, þá hálfa öld sem þeir hafa
dvalið í Bandaríkjunum og Canada.
Hygg ég það á einskis manns færi
enn sem komiö er. En á þessurn
50 árum hér vestra hafa íslending-
ar lagt fósturlöndunum til: Heims-
frægan landkönnuð, ríkis yfirdóm-
ara, fyikis ráðherra, dómsmála-
stjóra, tvo þingmenn í þjóðþingi
Canadamanna, um tuttugu íslend-
inga er átt hafa sæti á löggjafar-
þingum, nær þrjátugi háskóla-
kennara, um fjörutíu lækna og yfir
fimtíu presta. Allmarga lyfja-
fræðinga er mér kunnugt um, og
um þrjátíu lögfræðinga. íslending-
ar hafa verið bókaverðir við ýms
stórmerkileg söfn hér vestra. Vest-