Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1937, Side 32

14
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
ingar, hvemig sem þjóðrækninni
farnast að öðru leyti. Ef einstökum
ættum tekst að halda í sjálfsvitund
sína öldum saman, þá ættu margar
ættir af sama þjóðerni að geta það
eigi síður. Allur félagsskapur með
íslendingum styður þetta mál, öll
gagnkvæm hjálp og samheldni meðal
landa, og vel mætti efla þetta enn
betur með auknum bréfaskiftum
milli frænda austan hafs og vestan.
Og hvorki gerði það íslenzku ættirn-
ar lélegri borgara né einstaklinga,
þó að börnunum væri frá upphafi
innrættur nokkur ættarmetnaður. —
Hann þarf ekki að koma fram í h'tils-
virðingu eða fyrirlitningu nokkurs
annars þjóðernis, heldur eingöngu í
trúmensku við einkaeign hvers
manns, sjálfan sig, því að í strang-
asta skilningi á enginn neitt nema
það, sem hann er.
Þó að það kunni að þykja gamal-
dags hugsunarháttur, þá er eg sann-
færður um, að unga fólkið nú á dög-
um er allt of alvörulaust, þegar það
er að skera úr einu mesta vandamáli
lífsins: að velja sér maka. Um nám,
lífsstöðu og fjárhagslega framtíð er
hugsað rækilega og í samráði við
foreldra og kennara eða aðra reynd-
ari menn. En hjónabönd eru stofn-
uð við dans og drykkju, trúlofanir
fæðast úr augnabliksskotum, daðri,
flangsi og gjálífi, og það þykir hin
mesta goðgá að athuga slíkt af viti.
Enda eru hjónaböndin oft jafn vit-
laus og tildrög þeirra. Mér dettur
ekki í hug að ætlast til, að horfið
verði til fornra siða (sem reyndar
gilda víða enn í dag, jafnvel í ekki
ósiðaðra landi en Frakklandi), að
foreldrar gefi dætur sínar og ráð-
stafi öllu eftir eigin geðþótta. En
það er staðreynd, að ekkert bjargar
fremur ungu fólki frá því að kasta
sjálfu sér burt í gáleysi og ráðleysi
en heilbrigður ættarmetnaður. —
Hjónabönd eru til þess stofnuð að
geta börn og búa þessum börnum
sæmileg heimili til uppeldis, en ekki
til þess að svala fýsnum sínum, því
að til þess eru nú á dögum nóg
tækifæri utan hjónabands. Barnlaus
hjónabönd eru sjaldan hamingju-
söm og barnalánið oft drýgsta gæfa
lífsins. Og það er ættarmetnaður-
inn einn, sem getur fengið ungt fóllc
til þess að hugsa um, hvort eigandi
séu börn við snoppufríðum strák eða
stelpu, sem gott er að dansa við og
gaman að kyssa. Ef þessi metnaður
er hégómi, þá má þarna a. m. k.
nota meinlausan hégóma til þess að
útrýma öðrum háskalegum. Þegar
Haraldur hárfagri hafði glæpzt á
Snæfríði finnsku og getið við henni
sonu, sem reyndust seiðskrattar og
vandræðamenn, svo að konungur
vildi ekki sjá þá, benti Þjóðólfur
skáld honum á það með hógværum
orðum, að það sæti sízt á honum
sjálfum að fyrirlíta sonu sína, “því
að fúsir væru þeir að eiga betra
móðerni, ef þú hefðir þeim það
fengið”. Hversu margir foreldrar
ásaka ekki börn sín um það, sem
þeir mega kenna um sinni eigin fá-
vísi, er þeir völdu sér förunaut á
lífsleiðinni ?
fslendingar vestan hafs ættu ekki
að vera feimnir við að glæða ættar-
vitund barna sinna vegna þess, að
slíkt sé úrelt firra. Framtíðin mun
miklu fremur snúast á þeirra sveif.
Og þeir væru með því ekki einungið
að vinna fyrir íslenzka þjóðrækni,
heldur alveg eins lífsgæfu og vel-