Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1937, Page 48

30
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
síðasta leikritið kemur út. Eftir
það verður fullkomið hlé á þýðing-
unum þar til 1918 að hin fræðimann-
lega háttvísa þýðing Guðmundar
Björnssonar (1864—1936) land-
læknis á “Bálför Sesars” kemur út
og 1922 er Indriði Einarsson hóf að
þýða Shakespeare, þótt engin af
þeim þýðingum hafi verið prentuð.
Vel mætti telja þann atburð sem
upphaf þýðingarstarfseminnar er
Matthías Jochumsson, þá verzlunar-
sveinn frá Flatey, en út í kóngsins
Kaupmannahöfn til að forframa sig,
gekk upp á Garð (Regensen) og
mætti þar tveimur löndum, sem hon-
um leizt vel á. Það voru þeir Stein-
grímur Thorsteinsson og Sigurður
málari Guðmundsson, en þetta var
veturinn 1856—57.* Sigurður mál-
ari (1833—74) var í Khöfn árin
1856—58, og fékk þá meðal annars
svo mikinn áhuga á leiklist, að hann
var, meðan hann lifði einn aðal-
hvatamaður sjónleika í Reykjavík,
auk þess sem hann hvatti hina ungu
menn, eins og Matthías, og síðar
Indriða Einarsson mjög fram til
leikritagerðar. Segir Indriði að upp-
áhaldsleikrit hans hafi verið “Stor-
ies” eða hin sögulegu leikrit Shake-
speares,** og er það skiljanlegt
vegna hins sögulega áhuga Sigurðar.
Steingrímur hafði komið til
Khafnar 1851 og dvaldi þar, þar til
1872. Hann hafði byrjað að lesa lög
en farið yfir í gömlu málin, tók hann
próf í þeim 1863. En hann var
annars allur í bókmentum og hafði
þá þegar hafið hina merku þýðing-
arstarfsemi sína, var hann með Þús-
* M. Joch., Sögukaflar af sjálfum
mér, Akureyri, 1922, bls. 109.
** Séð og lifað, Rvík. 1936, bls. 116.
und og eina nótt veturinn, sem Matt-
hías var í Khöfn. Steingrímur tók
Matthías að sér og las með honum
valinn skáldskap, bæði þýzkann og
klassiskann, auk Sæmundar-Eddu,
Ossian og þýðingar grískra höfuð-
skálda.* Ekki minnist Matthías á
Shakespeare að þessu sinni, en ólíkt
væri ekki að hann hefði líka komið
til orða, enda ekki ómögulegt að
Steingrímur hafi kynst honum
heima í bókasafni föður síns Bjarna
Þorsteinssonar (sjá áður).
Annars má nú rekja sögu þýðing-
anna úr bréfum Matthíasar til Stein-
gríms.** Veturinn sem Matthías
skrifaði Útilegumennina komst hann
í fyrsta sinn í nánari kynni við
Shakespeare, er hann las öll verk
hans í sænskri þýðingu (Hagbergs)
(sbr. bréf 17. mars 1862). Næsta
vetur (15. apr. 1863) hvetur hann
Steingrím til að snúa einum eða
tveimur leikjum, t. d. “Macbeth eða
Othello, eða þá hvað helzt The Mer-
chant of Venice, sem gerði hér
mesta lukku.” Af þessu er auðséð,
að Matthías veit þá ekki um neinar
þýðingar á prjónum Steingríms. En
í næsta bréfi (11.6.1864) skrifar
hann: “Yndi og eftirlæti var mér að
heyra, að þú værir byrjaður á Lear
og gaman væri að sjá sýnishorn.
Mitt er svo að segja farið í hund-
ana. Eg hafði komist í annan akt,
og varð að hætta, sakir vanheilsu.”
Þeir félagar virðast, eftir þessu að
dæma, báðir hafa byrjað á Lear um
sama leyti, en Matthías, sem á þess-
um árum leit upp til Steingríms,
lagði sína þýðingu á hilluna. —
* Sögukaflar, bls. 115.
** Bréf Matthíasar Jochumssonar, —-
Akureyri, 1935.