Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1937, Page 65

PRÓFESSOR LEE M. HOLLANDER
47
tímabils þess, sem leikurinn gerist á,
og hve ágætlega hann nær málblæ-
fornsagna vorra. Þá virðist dr.
Hollander, að höfundi hafi tekist vel
margar persónulýsingar sínar; þyk-
ir honum Brandur eftirtektarverð-
astur, og segir, að honum svipi um
sitthvað til Hamlets, einkum um
skort á viljafestu; er það ekki sagt
út í bláinn, því að Þórólfur lýsir
Brandi með þessum orðum: “Brand
vantar bæði fyrirhyggjuna fyrir
bardagann, og það ofurkapp í bar-
daganum, sem sigurinn vinnur.” —
Hinsvegar þykir dr. Hollander nokk-
uð bresta á það, að biskupinum sé
nægilega glögglega lýst. Einnig tel-
ur gagnrýnandinn byggingu leiksins
áfátt að ýmsu leyti, og verður því
eigi með rökum neitað. Langbeztur
þykir honum annar þáttur, enda er
þar óneitanlega föstum tökum náð á
efninu og prýðisvel með það farið.
Frá sjónarmiði dramatískrar tækni
(dramatic technique) álítur dr. Hol-
lander hin óvæntu áhrif biskups á
Kobein í leikslok höfuðgalla leikrits-
ins, en viðurkennir eigi að síður, að
Það sé í fullu samræmi við tíðar-
andann. Þá er menn þeirrar aldar
horfðust í augu við dauðann, var
eigi annarsstaðar skjóls að leita en
undir vængjum kirkjunnar; aðeins
tar var frelsunar að vænta frá glöt-
un í öðru lífi. Þegar gerðir eru upp
allir reikningarnir, reynist róð-
inn því, eins og dr. Hollander bendir
á, sterkari en sverðið, kirkjan heldur
en veraldarvaldið, þó að sá sigur
standi æði veikum fótum.
Litlu eftir að þýðing hans á
Sverð og bagall kom út, ritaði dr.
Hollander gagnorða yfirlitsgrein um
ieikritagerð á íslandi (“The Drama
in Iceland”).* Er þar fljótt yfir
sögu farið, en vinsamleg og greinar-
góð er frágsögnin, það sem hún nær.
Dvelur höfundur eðlilega einkum
við leikrit þeirra séra Matthíasar
Jochumssonar, Indriða Einarssonar
og Jóhanns Sigurjónssonar, og ritar
um þá af góðum skilningi. Þykir
honum, að vonum, Jóhann, í Fjalla-
Eyvindi, frumlegastur og tilþrifa-
mestur þeirra þremenninganna, sem
hér um ræður. Hefir grein þessi,
þó stiklað sé aðeins á stærstu stein-
um, vafalaust fært ýmsum lesendum
heim sanninn um það, að til væru
lestrarverðar nýíslenzkar bókment-
ir.
Þá er svo að sjá sem dr. Hollander
hafi fengist við, eða að minsta kosti
haft í huga, að snúa fleiri íslenzk-
um leikritum á ensku heldur en
Sverði og bagal; því að í ársriti
Society for the Advancement of
Scandinavian Study (1914, bls. 294)
er þess getið, að hann sé að undir-
búa safn slíkra þýðinga. En ekki
hefir það, enn sem komið er, verið
prentað, hvað sem veldur. Áhugi
þýðanda á þeirri grein bókmennt
vorra er engu að síður auðsær af
því, sem þegar hefir á prent komið
eftir hann um það efni.
Loks má geta þess, að dr. Holland-
er hefir snúið á ensku hinu alkunna
kvæði Stephans G. Stephanssonar:
“Þótt þú langförull legðir” (The
American-Scandinavian Review, —
March-April, 1915); en þar bregst
þýðanda bogalistin; hugsuninni er
að vísu allvel haldið, en þýðingin
annars stirðkveðin; enda ber því
* PubJications of the Society for the
Advancement of Scandinavian Study,
1912. pp. 99—106.