Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1937, Page 98

80
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
ar hafa lent í nábýli við stóra hópa
af öðru fólki, en það hefir ekki verið
mjög víða.
Eins og að líkindum lætur eru
blönduðu giftingarnar flestar í hin-
um stærri bæjum og í mjög smáum
íslendinga bygðum. Meira en helm-
ingur allra giftinga meðal íslendinga
á Kyrrahafsströndinni munu vera
blandaðar. Þar eru engar stórar ís-
lendingabygðir, en víða smáir hópar
í bæjum. f bygðum eins og Nýja-
íslandi aftur á móti eru blönduðu
giftingarnar færri, þó að þær hafi
farið þar allmikið í vöxt á síðari ár-
um; þar munu þær ekki fara fram
úr 25%. í Winnipeg mun fullur
helmingur vera blandaður nú orðið;
og í öðrum stórborgum, einkanlega
í Bandaríkjunum, þar sem aðeins
er um fáa íslendinga að ræða í hverri
borg, er líklegt að þær séu enn fleiri.
Nokkrar smábygðir fslendinga hafa
með öllu horfið, það er að segja önn-
ur og þriðja kynslóðin þar hefir al-
veg runnið saman við sitt enskumæl-
andi umhverfi; þannig mun hafa
farið með afkomendur þeirra, sem
eftir urðu í Ontario, og þeirra sem
fluttust til Nebraska, og ef til vill á
fáeinum öðrum stöðum. Vitanlega
þarf ekki blönduðu giftingunum ein-
um að vera um það að kenna. Þar
sem að íslendingar hafa verið svo
fáir að þeir hafa ekki getað haldið
uppi neinum íslenzkum félagsskap,
hafa þeir eðlilega samlagast miklu
meira öðru fólki félagslega og smám
saman hætt að vera íslendingar að
öllu leyti nema ætterni sínu.
Engum getur dulist það að fyrir
viðhald íslenzks þjóðernis í Vestur-
heimi eru hinar mjög tíðu blönduðu
giftingar mjög hættulegar. Flest
það fólk, sem giftist út úr þjóð-
flokknum fjarlægist hann meir og
meir, þó að frá því geti verið ein-
staka undantekningar. Auðvitað er
það eitt að bæði hjónin séu íslenzk
ekki ávalt nóg til þess að fjölskyld-
an taki þátt í nokkurri íslenzkri
starfsemi, svo sem íslenzkum félags-
skap af einhverju tæi, eða hafi
nokkra verulega þjóðernismeðvit-
und. En að öllu öðru jöfnu eru þó
meiri líkindi til að þar sem foreldri
eru bæði íslenzk, þar haldist mál og
ræktarsemi við það, sem íslenzkt er,
lengur við. En svo mikið er um
þjóðræknina rætt og ritað, að hér
gerist ekki þörf á að bæta við nein-
um hugleiðingum um það efni, enda
átti þessi ritgerð ekki að vera til
annars en að gefa yfirlit, sem að
vísu er mjög ófullkomið, yfir það
sem raunverulega hefir átt sér stað.
Aðeins vil eg að endingu benda á,
að fæstar hreyfingar í mannlífinu,
hvers kyns sem þær eru, hafa jafnan
og stöðugan framgang um. langan
tíma; venjulega gengur flest í því í
öldum eða sveiflum. Síðan á stríðs-
árunum hefir það farið mjög í vöxt,
eins og sýnt hefir verið hér að
framan, að íslendingar bindist hjú-
skaparböndum utan síns þjóðflokks,
og ýmsar ástæður fyrir því eru sýni-
legar. En það er þó ekki hægt að
segja með sanni að þjóðrækni þeirra
hafi farið þverrandi samtímis því
að þetta hefir skeð; þvert á móti
mun hún sjaldan eða aldrei hafa
verið betur vakandi en nú. Þeit’
sem voru kunnugir t. d. í Winnipeg
fyrir þrjátíu til fjörutíu árum, vita,
að fólk, sem þá var jafnvel nýkomið
frá fslandi, var oft fremur óþjóð-
rækið, og mat lítils allt það sem ís-