Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1985, Page 29

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1985, Page 29
Loftur á „hinu leiksviðinu“ Allt myndmálið og táknin hafa kvenlegar tilvísanir og vísanir til móður- innar. Brunnurinn, lausnarsteinninn sem vísar tii fæðingarinnar, lífs- steinninn sem verndar og viðheldur lífinu og hulinhjálmssteinninn sem vísar til þess sem er til, án þess að hann verði séður. Og loks er það óskasteinninn sjálfur sem liggur á botninum og skín hvítur gegnum vatnið — hann er tákn hins fullkomna samræmis, minningin um líf fóstursins í móðurlífi þar sem öllum óskum er fullnægt og vellíðunarlögmálið ríkir eitt. Kjarni þessa myndmáls er heit þrá Lofts eftir samræmi og fullkomnum samruna við aðra mannveru. Endurtekningarnar í textanum: „Fljúgðu, fljúgðu klæði . . .“ gefa hon- um seiðandi hljómfall, hljómfall töfraþulunnar, barnagælunnar, ævin- týrisins sem túlkar bernsku mannkynsins. En strax í öðrum þætti byrjar blekkingin að afhjúpast. Dísa er enn í skýjunum og vill halda stemningunni á milli þeirra Lofts frá deginum áður, en hann getur það ekki. Sjálfsfyrirlitning hans byrjar að koma í ljós og þó að Dísa lýsi ást sinni til Lofts tekst honum ekki að sjá sjálfan sig í ofmati hennar. Hann er undarlega firrtur og „fer undan henni í flæmingi“ (47) . „Á morgun . . . verðum við algerlega hamingjusöm“ segir hann og þegar Dísa hallar sér að honum og spyr: „Erum við ekki algerlega hamingjusöm?" þegir Loftur andartak og svarar svo: „Jú, það erum við.“ (48) Textinn sem á eftir fer hefur yfir sér blæ trúarjátningar: Eg var sjúkur en þú hefur gert mig heilbrigðan — ég var metnaðargjarn en þú hefur gert mig auðmjúkan. I lok atriðisins biður Loftur Dísu að ímynda sér helgan mann sem getur „losað vesalan syndara við valdagirni og losta, loga reiðinnar og myrkur hatursins . . .“ (49) og svo krýpur hann fyrir Dísu, lýtur henni og hún strýkur honum um hárið eins og móðir barni. Öll sú kynferðislega spenna sem lá að baki fyrsta atriðisins er horfin, enda er Loftur búinn að gera Dísu að dýrlingi, sem ræður yfir náðarmeðölunum sem hann þarfn- ast. Og hann elskar ekki þennan dýrling, öðruvísi en menn elska dýrlinga. Firringin og sambandsleysið milli þeirra kemur svo upp á yfirborðið í lokaþættinum: DISA: Þú leikur mig eins og barn. Ég er ekki neitt barn lengur. (Sest). LOFTUR: Eg get ekki sagt þér, hvað það er, sem veldur mér hugarangri, vegna þess, að það er best fyrir þig, að þú fáir ekki að vita það. Þekking og sakleysi geta ekki farið saman. (67) I lokaþættinum er Loftur algerlega klofinn gagnvart Dísu. Hann lýgur að henni, hverfur til fantasíunnar sem nú er orðin hreinn veruleikaflótti og um leið reynir hann að segja henni sannleikann um sig, hann hrópar á 291
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.