Tímarit Máls og menningar - 01.03.1997, Page 14

Þorsteinn frá Hamri
Sigfús Daðason
Kveðja við útför 23. des. 1996
Sigfús Daðason, sem í dag er kvaddur hinztu kveðju, gat í nafni þeirrar
skáldskaparlegu ráðvendni sem hann var alþekktur fyrir, gengið svo
langt að beita hugþekkustu endurminningu, og sjálfan sig um leið,
vægðarlausri krufningu, eins og eftirfarandi ljóð hans vottar:
Árum saman hafðirðu ætlazt til einhvers af endurminningunni. Þú
hélzt að hún væri almáttug, þú hélzt að hún mundi vinna óútskýran-
leg stórvirki. En einn dag varð þér traust þitt grunsamlegt. Hún sagði
þér til dæmis að endur fyrir löngu hefðirðu leikið þér ásamt öðrum
börnum að seglbátum við árós ... undir flóð ... Ó hvílíkt sjónhverf-
ingaspil endurminningarinnar: hvít léreftssegl og spegilsléttur árós
og bráðum byrjaði að falla út. En smámsaman sannfærðist þú um að
það hafði ekki verið flóð, að árósinn hafði ekki verið sléttur sem
spegill, að bátarnir höfðu ekki verið seglbátar; að þú hafðir aldrei
leikið þér að seglbátum við árós. Lengi veittirðu þeirri vitneskju
mótspyrnu, þó öll rök mæltu í gegn hinni auvirðilegu blekkingu
endurminningarinnar, blekkingunni sem þú hafðir löng ár verið svo
huglaus að færa líf þitt að fórn.
Af sama toga var sprottin gjörhygli Sigfúsar og hörð krafa varðandi inni-
stæðu orða og hugmynda. „Orð / ég segi alltaf færri og færri orð / enda hafði
ég lengi á þeim illan bifur. / Tign mannsins segja þeir / þó þeir geri sér ekki
ljóst að orð eru dýr / né með hverju þeir geti borgað.“ Varhygð Sigfúsar
gagnvart tundri orðanna gerði að verkum að hann viðhafði sjaldan stóryrði
í ræðu eða riti, og fjölyrti einungis í þágu ýtrustu nákvæmni; málflutningur
hans var agaður og ljós og einkenndist af gát og fyrirvörum, sem sízt af öllu
áttu þó skylt við þá loðmullu sem þykist taka tillit til alls, en útrýmir um leið
hverri hugsanlegri merkingarögn sem að málefhinu lýtur. Því eru ritgerðir
Sigfúsar svo yfirtak markvissar og skilmerkilegar, hvort sem þær fjalla um
alþjóðamál, íslenzk þjóðmál, bókmenntir eða hvað eina annað; og því eru
ljóð hans svo auðug og örlát til langframa, fjársjóður djúpra sanninda og
heitra ástríðna sem að baki blunda. Þar flytur frumleg og tær hugsun áleitnar
orðsendingar, oft einungis á milli línanna, og heldur inntaki þeirra betur til
4
TMM 1997:1