Tímarit Máls og menningar - 01.09.1998, Blaðsíða 151

RITDÓMAR
hún sé að raða litlausum flíkum. Hún er
frekar óspennandi skáldsagnapersóna,
sem er ekki gerandi í sínu lífi, heldur flýtur
áfram og tilviljun ræður hvort hún yfir
höfúð hittir annað fólk. Hún hefur ekki
einu sinni burði í að bægja Hans frá sér,
þegar hann dregur hana með sér inn á ljós-
myndastúdíóið sitt.
Hún er komin þangað inn, gegn betri
vitund og þrátt fyrir viðvaranir Bokka og
þá tekur frásögnin á sig reyfarakenndan
blæ. Frá glugganum sér hún götuhornið
þar sem Arno stóð þegar hann var myrt-
ur, Hans tekur byssu út úr skáp, dyrnar
eru læstar og Margrét verður hrædd, en
þá heyrast þrjú skot og Eiríkur lögreglu-
maður ryðst inn, eftir að hafa skotið upp
hurðarlæsinguna - bjargar Margréti og
handtekur Hans fyrir morðið á Arno.
Kemur þó í ljós að Hans var alls ekki
viðriðinn það morð og honum er sleppt.
Þætti hans í sögunni er lokið. Líka þætti
Eiríks, sem lesandinn fær blessunarlega
að vita að hefur jafnað sig af ástarsorg-
inni. Hann hefur komist að því að Arno
var myrtur í misgripum. Rangur maður,
á röngum stað, á röngum tíma. Og Mar-
grét heldur heim til íslands þar sem hún
ætlar að ala barnið sitt upp.
Áður en það gerist segir Bokki henni
sína sögu. Hann var afi Margrétar sem
dó þegar hún var eins og hálfs árs. Ungur
að árum hafði hann siglt til ffamandi
landa. Á eynni Jövu varð hann ástfang-
inn af innfæddri konu sem annar maður
átti - hollenskur nýlenduherra - og kon-
an varð ástfangin af afanum. En það varð
ekkert úr þeirra sambandi. Nýlendu-
herrann og innfædda konan voru afi og
amma Arnos. Afi Margrétar, það er að
segja fuglinn Bokki, fann ekki frið fyrr en
hann hafði klekkt á örlögunum og séð til
þess að ást hans bæri ávöxt. Ávöxturinn
er barn Margrétar og Arnos. Bokki hafði
náð markmiði sínu og kveður Margréti
til að láta sig hverfa til enn æðri heima.
Út af fýrir sig er þetta ákaflega
skemmtilegt söguefni en úrvinnslan
fremur daufgerð. Með því að raða saman
minningabrotum í angurværum stíl,
verður sagan eins og samsafn af
blýantsskissum sem lesandinn flettir í
gegnum, bíðandi eftir að fá að sjá sjálfar
myndirnar sem eru niðurstaðan af því
sem ætti að vera mikil lífsreynsla: Ung
kona kynnist ástinni í fyrsta sinn, ástinni
sem síðan er myrt fyrir augun hennar
nokkrum klukkustundum síðar. Morð
hefur verið framið og þegar það loksins
er til lykta leitt er það eins og í framhjá-
hlaupi til að friða lesandann. Örlagasaga
Margrétar verður óljós í orðaleikjum
um ljós og skugga og hálfljóðrænum
lýsingum á ástandi og líðan hennar- og
víkur að lokum fyrir þeirri sögu sem
Bokki á sér. Útkoman tvær svart-hvítar
sögur sem vel hefðu þolað að vera mál-
aðar í litum.
Súsanna Svavarsdóttir
„Hvað verður um mig?“
Vilborg Davíðsdóttir. Eldfórnin. Mál og
menning 1997.
Saga Vilborgar Davíðsdóttur, Eldfórnin,
er bæði beinskeytt og gerist á vel af-
mörkuðu sögusviði, en einhverra hluta
vegna get ég ekki með nokkru móti gert
henni skil í einföldu máli. Reyni maður
að henda reiður á því sem virðist vera
einfaldur og kjarngóður söguþráður er
því líkast sem kjarninn þenjist út og
þráðurinn tvístrist. Fyrst í stað reynist
sagan þægileg, rennur greiðlega og er
nostursamlega staðbundin, frumspeki-
lega kjölfest og sögulega affömmuð.
Hún byrjar reyndar á óútskýrðum út-
burði á barni, en nafn útberanda er sam-
viskusanlega gefið upp sem og nákvæm
staðsetning, veðurlýsing og sitthvað
fleira. í næsta kafla á eftir er lesendum
reyndar svolítið hent út í ystu myrkur,
eða á allt annan stað, til óþekkts fólks og
kemur söguefnið fyrir sjónir sem alls
óskylt. Furðu fljótt birtir þó til og eru
TMM 1998:3
www.mm.is
149