Tímarit Máls og menningar - 01.12.1998, Qupperneq 70

JÓN VIÐAR JÓNSSON
hafi þá brosað í kampinn, enda metnaður Indriða fyrir hönd aíkomenda
sinna ekki með öllu ókunnur.46
Sem sjá má fer Gunnar í mati sínu talsvert nærri áliti gagnrýnendanna.
Þeim ber helst á milli um leik Arndísar, sem gagnrýnendum sýndist raunar
nokkuð sitthvað um. Nú verður auðvitað að gæta þess, að Gunnar skrifar
bréfið undir því mikla álagi sem jafnan hvílir á leikstjóra, þegar komið er
nærri ff umsýningu, og kann því að hafa miklað eitthvað fýrir sér leik Arndís-
ar, sem velgengni leiksins hlaut að velta á að verulegu leyti. Ástríkar og blóð-
heitar konur þóttu víst aldrei sérgrein Arndísar; þær voru miklu fremur svið
Soffiu Guðlaugsdóttur, sem af einhverjum ástæðum var hér ekki til kvödd og
vel má vera, að hafi þótt ff amhjá sér gengið. Svo mikið er víst, að Soffía efndi í
samvinnu við Harald Björnsson til nokkurs klofnings ffá L.R. síðar um vor-
ið, þegar þau tvö stóðu fyrir sýningu á Syndum annarra Einars H. Kvarans.
Lét hún þá skýrt í ljós í blaðagrein, að sér hefði þótt félagið vannýta kraffa
sína um veturinn.47 Soffía var svipmikil persóna á leiksviði, en ekki laus við
þá hneigð til ofleiks, sem löngum hefúr verið fylgifiskur íslenskra leikara. Var
eitthvað slíkt í túlkun hennar á Gæu Kaldan í Straumrofi, sem truflaði Gunn-
ar og olli því, að hann veðjaði á Arndísi í staðinn? Um það verður auðvitað
ekkert fullyrt og óneitanlega skaði, að hann skyldi ekki gefa hinum dönsku
vinum sínum skýrslu um viðskipti þeirra Soffíu.
í heild var niðurstaða þeirra Kristjáns Albertssonar og Haralds Björns-
sonar um sýninguna neikvæð. Kristján minnir á, að í leik sem þessum „þar
sem fólki er lýst og örlög ráðast af hversdagslegum orðum, oft örstuttum
andsvörum“ þurfi „miklu tilbreytilegri, vandlegar íhugaða, nákvæmar hnit-
miðaða list í tilsvörum, áherslum, svipbreytingum, þögnum en hér hafði
tekist að skapa. Hér féll margt orð sem miklir leikarar hefðu sagt þannig, að
áheyrendum hefði runnið kalt vatn milli skinns og hörunds. En skortur leik-
enda vorra á skilningi, listfengi og sál varð oft tilfinnanlegastur, þar sem mest
reið á að orð og atvik misstu ekki marks.“
Það kann að vera álitamál, hversu mikið sé leggjandi upp úr dómum Har-
alds Björnssonar, ef haft er í huga stímabrak það sem hann stóð í við L.R. um
þessar mundir. Víst er þó, að Haraldur gerir sér offast far um að styðja dóma
sína rökum og dæmum og hafði vissulega við fleira að miða en það sem leik-
húsgestir áttu að venjast á sviðinu í Iðnó. Hann telur, að sýningin hefði átt að
geta náð tilætluðum tökum á áhorfendum, hefðu hlutverkin verið í höndum
leikara „sem eiga í fórum sínum þær gáfur, þann neista listarinnar, sem gera
þeim kleift að skilja og kafa sálarlíf leikpersónanna - og sem svo líka hafa
þann persónuleika, þá listrænu göfgi og síðast en ekki síst þá tækni sem óhjá-
kvæmilega þarf við, til þess að geta fullkomlega sýnt persónur sorgarleiksins,
68
www.mm.is
TMM 1998:4