Tímarit Máls og menningar - 01.12.1998, Blaðsíða 65

AÐ TJALDABAKI í IÐNÓ VETURINN 1934-35
Allt var þetta einn angi af fyrri væringum í kringum ábyrgðarmannafélagið
og endalok þess.
í grein sinni finnur Freymóður verki Gunnars flest til foráttu: fortj aldið sé
eins og líktjald „með hörð og drepandi áhrif á heildargang leiksins“ og svo sé
stofa barónsins, þar sem Jeppi vaknar upp úr vímunni, alltof fátækleg:
„Veggirnir voru auðir og tómir - vinstra megin háar glerhurðir, gripnar úr
nýjustu þýskri byggingagerð, borðið átti víst að vera í rokokó-stíl og rúm-
stuðlarnir á rúmi barónsins voru í einhverjum snúnum jólakertastíl. Allt var
þetta sitt úr hverri áttinni, stíllaust, fátæklegt - vanvirðulega meiningarlaust
og hefi ég aldrei fyrr séð svefnherbergi barónsins frá tíð Jeppa svo aumlega
útlítandi. Hvar var stílþekkingin? Það var engin furðaþó Jeppi ætti erfitt með
að komast í reglulega hrifningu yfir allri þessari dýrð og þessu skrauti."
Einnig setur hann út á tré í útiatriði sem sveigist í aðra átt en háloftaskýin á
himintjaldinu aftast á sviðinu.
Gunnar gat að sjálfsögðu ekki setið þegjandi undir slíkum skömmum. í
svargrein sinni skýrir hann frá því að Freymóður hafi neitað að „taka við
leiksviðsstjórn“ undir sinni umsjá og því sé ótilhlýðilegt af honum að setja
sig í dómarasæti um verk sitt í opinberu málgagni; það sé svipað og ef leikari,
sem ekki hefur fengið hlutverk, tæki að gagnrýna verk hinna sem teknir
hefðu verið fr amyfir hann. Um danssýningarnar segist hann fylgja venju allt
frá dögum Holbergs og svarta tjaldið eigi einungis að hafa hlutlausa verkan.
Hann telur sig hafa næga stílþekkingu á húsbúnaði á dönskum herrasetrum
og kveðst m.a. hafa stuðst við tiltekna mynd í Louvre-safninu við gerð stof-
unnar. Hvað trjástofnana varðar, finnst honum skjóta nokkuð skökku við,
að Freymóður álíti storminn geta sveigt trjástofna sem séu alin í þvermál, og
skrifar: „Þetta er alveg út í loftið, ekki er stormurinn hjá okkur það sterkur.
Hins vegar sveigja staðvindar úr vestri ungar trjáplöntur til austurs, og þegar
þær verða að fullorðnum trjám, geta þær því miður ekki rétt sig við í þveröf-
uga átt... “33
Freymóður svaraði Gunnari nokkrum dögum síðar, sagðist aldrei hafa
neitað að vinna undir hans stjórn og hélt gagnrýni sinni á leiktjöld hans til
streitu.34 Maður með andlegan þroska Jeppa geti ekki orðið hrifinn af auð-
um flötum og löngum línum. Gunnar sjálfan sagði Freymóður meinlítinn
og getulítinn og best geymdan heima hjá sér. Umræðan var sem sé komin á
það lága plan, sem íslenskar blaðadeilur um leiklist hafa löngum viljað falla
niður á. Gunnar gerði því hið eina hyggilega, hætti að ræða við Freymóð, en
birti langa grein um leiktjöld í næstu leikskrá Leikfélagsins, þar sem hann
varði stefnu sína óbeint.35
TMM 1998:4
www.mm.is
63