Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 2010, Blaðsíða 67

Náttúrufræðingurinn - 2010, Blaðsíða 67
67 Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags Þakkir Unnur Þóra Jökulsdóttir, Arnþór Garðarsson og Gísli Már Gíslason lásu greinina yfir í handriti og færðu ýmislegt til betri vegar. Rannsóknir á fæðuvef Mývatns hafa lengst af verið hópvinna þar sem mun fleiri koma við sögu en nefndir hafa verið í þessari ritgerð. Á engan mun hallað þótt Þóru Hrafnsdóttur sé sérstaklega getið. Arnþór Garðarsson hefur verið stoð, stytta og góður félagi í áratuga samstarfi um Mývatnsrannsóknir. Hafi þau öll þökk fyrir samstarfið. Heim ild ir Arnþór Garðarsson (ritstj.) 1975. Votlendi. Rit Landverndar 4. Reykjavík. 1. 238 bls. Arnþór Garðarsson 2006. Temporal processes and duck populations: 2. examples from Mývatn. Hydrobiologia 567. 89–100. de Ruiter, P.C., Wolters, V. & Moore, J.C. (ritstj.) 2005. Dynamic Food 3. Webs: Multispecies Assemblages, Ecosystem Development and Environ- mental Change. Academic Press. 608 bls. Arnþór Garðarsson & Árni Einarsson 2002. The food relations of the 4. waterbirds of Lake Myvatn, Iceland. Verh. Internat. Verein. Limnol. 28. 754–763. Gísli Már Gíslason, Ásgrímur Guðmundsson & Árni Einarsson 1998. 5. Population densities of the three-spined stickleback (Gasterosteus aculeatus L.) in a shallow lake. Verh. Internat. Verein. Limnol. 26. 2244–2250. Jón S. Ólafsson 1990. Fæða mýlirfa í Mývatni. Rannsóknastöð við 6. Mývatn, skýrsla 8. Náttúruverndarráð, fjölrit 23. 1–35. Sigrún Huld Jónasdóttir 1984. Fæða svifdýra í Mývatni. Prófritgerð í 7. líffræði við Háskóla Íslands. 49 bls. Guðmundur A. Guðmundsson 1984. Fæða holdýrsins 8. Hydra í Mývatni. Rannsóknastöð við Mývatn, skýrsla 2. Náttúruverndarráð, fjölrit 14. 77–82. Erla Björk Örnólfsdóttir 1998. Vöktun krabbadýra á botni Mývatns. 9. Náttúrurannsóknastöð við Mývatn, fjölrit nr. 1. 89 bls. Haraldur R. Ingvason, Jón S. Ólafsson & Arnþór Garðarsson 2002. 10. Temporal pattern in resource utilization of Tanytarsus gracilentus larvae. Verh. Internat. Verein. Limnol. 28. 1041–1045. Haraldur R. Ingvason, Jón S. Ólafsson & Arnþór Garðarsson 2004. Food 11. selection of Tanytarsus gracilentus larvae (Diptera: Chironomidae): an analysis of instars and cohorts. Aquatic Ecology 38. 231–237. Arnþór Garðarsson 1979. Waterfowl populations of Lake Mývatn and 12. recent changes in numbers and food habits. Oikos 32. 250–270. Erlendur Jónsson, Arnþór Garðarsson & Gísli Már Gíslason 1986. A new 13. window trap used in the assessment of the flight periods of Chironomi- dae and Simuliidae (Diptera). Freshwater Biology 16. 711–719. Arnþór Garðarsson, Árni Einarsson, Gísli Már Gíslason, Þóra Hrafns-14. dóttir, Haraldur R. Ingvason, Erlendur Jónsson & Jón S. Ólafsson 2004. Population fluctuations of chironomid and simuliid Diptera at Myvatn in 1977–1996. Aquatic Ecology 38. 209–217. Árni Einarsson & Erla Björk Örnólfsdóttir 2004. Long-term changes in 15. benthic Cladocera populations in Lake Myvatn, Iceland. Aquatic Ecology 38. 253–262. Bengtson, S.-A. 1971. Variations in clutch-size in ducks in relation to 16. the food supply. Ibis 113. 523–526. Guðni Guðbergsson 2004. Arctic charr in Lake Myvatn: the centennial 17. catch record in the light of recent stock estimates. Aquatic Ecology 38. 271–284. Árni Einarsson, Gerður Stefánsdóttir, Helgi Jóhannesson, Jón S. Ólafsson, 18. Gísli Már Gíslason, Isamu Wakana, Guðni Guðbergsson & Arnþór Garðarsson 2004. The ecology of Lake Myvatn and the River Laxá: variation in space and time. Aquatic Ecology 38. 317–348. Jón S. Ólafsson & Paterson, D.M. 2004. Alteration of biogenic structure 19. and physical properties by tube building chironomid larvae in cohesive sediments. Aquatic Ecology 38. 219–229. Arnþór Garðarsson & Sigurður S. Snorrason 1993. Sediment characteris-20. tics and density of benthos in Lake Mývatn, Iceland. Verh. Internat. Verein. Limnol. 25. 452–457. Lindegaard, C. & Pétur M. Jónasson 1975. Life cycles of 21. Chironomus hyperboreus Staeger and Tanytarsus gracilentus (Holmgren) (Chirono- midae, Diptera) in Lake Mývatn, Northern Iceland. Verh. Internat. Verein. Limnol. 19. 3155–3163. Árni Einarsson, Arnþór Garðarsson, Gísli Már Gíslason & Ives, A.R. 22. 2002. Consumer-resource interactions and cyclic population dynamics of Tanytarsus gracilentus (Diptera: Chironomidae). Journal of Animal Ecology 71. 832–845. Ives, J.D. 2007. Skaftafell in Iceland: A Thousand Years of Change. 23. Ormstunga, Reykjavík. 256 bls. Ives, A.R., Árni Einarsson, Jansen, V.A.A. & Arnþór Garðarsson 2008. 24. High-amplitude fluctuations and alternative dynamical states of midges in Lake Myvatn. Nature 452. 84–87. Liebhold, A., Koenig, W.D. & Bjørnstad, O.N. 2004. Spatial synchrony 25. in population dynamics. Annual Review of Ecology and Systematics 35. 467–490. Carpenter, S.R. 2003. Regime Shifts in Lake Ecosystems: Pattern and 26. Variation. Excellence in Ecology 15. 119 bls. Van de Bund, W.J., Romo, S., Villena, M.J., Valentín, M., Van Donk, E., 27. Vicente, E., Vakkilainen, K., Svensson, M., Stephen, D., Ståhl-Delbanco, A., Rueda, J., Moss, B., Miracle, M.R., Kairesalo, T., Hansson, L.-A., Hietala, J., Gyllström, M., Goma, J., García, P., Fernández-Aláez, M., Fernández-Aláez, C., Ferriol, C., Collings, S.E., Bécares, E., Balayla, D.M. & Alfonso, T. 2004. Responses of phytoplankton to fish predation and nutrient loading in shallow lakes: a pan-European mesocosm experiment. Freshwater Biology 49. 1608–1618 Um höfundinn Árni Einarsson (f. 1954) lauk B.Sc.-prófi í líffræði frá Háskóla Íslands 1976 og Ph.D.-prófi í dýravistfræði frá University of Aberdeen í Skotlandi árið 1986. Árni hefur unnið að rannsóknum á Mývatni allar götur frá árinu 1975, fyrst sem aðstoðarmaður Arnþórs Garðars- sonar prófessors en síðan á eigin vegum og sem starfs- maður Náttúrurannsóknastöðvarinnar við Mývatn frá 1985. Árni er nú forstöðumaður hennar. Póst- og netfang höfundar/Author’s address Árni Einarsson Náttúrurannsóknastöðinni við Mývatn IS-660 Mývatn arnie@hi.is crustaceans. Monitoring of the food web has revealed strong fluctuations that seem to be driven by processes internal to the food web rather than by external factors. It seems that the midge Tanytarsus is a keystone species in this respect. Its larvae are so numer- ous on the lake bottom that they eat up available food and the population crashes. Other midge populations fol- low suit because they rely on the same resource. A mathematical model has been developed that describes the fluc- tuations which turn out to be a result of rapid switching between two modes of population behaviour, one stable the other oscillating. Studies of the model suggest that the Lake Myvatn ecosystem is vulnerable to just small changes in the external environment. This includes the transport of organic particles (food) into the Tanytarsus habitat. Reduction of this resource (which results from changed lake bot- tom topography due to mining activi- ties in the lake, 1967–2004) acts to deepen the fluctuations because it serves as a food reserve in lean years. The impact of small fish (three-spined sticklebacks) as predators may be sub- stantial but are probably most influen- tial in the upper levels of the food web during lean years. 79 1-4#loka.indd 67 4/14/10 8:50:25 PM
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.