Skáldskaparmál - 01.01.1994, Side 61

Skáldskaparmál - 01.01.1994, Side 61
Sannyrði sverða 59 lögðu á þá óheyrileg fégjöld. Skýrt er frá því að þeir pynta tvo presta og tvo leikmenn til að komast að því hver drepið hafi Kolbein og þröngva prestum til að syngja í kirkju. Þar er líka merkileg lýsing á ástandi kirkjunnar eftir bardagann: ,Aumleg og hörmuleg kristni var þar þá að sjá. Sumir prestar lögðu messusöng fyrir hræðslu sakir við guð, sumir frömdu fyrir hræðslu við höfðingja, sumir að sínum sjálfsvilja. Höfuðkirkjan, móðirin, sat í sorg og sút og sumar dæturnar með henni en sumar glúpnuðu yfir hennar harmi. Lifði hverr sem lysti en engi þorði um að vanda né satt að mæla.“(224) Þessi útlegging minnir á helgisögu og er skýrt dæmi um áhrif helgisagna og kristinnar hugmyndafræði á Sturlu Þórðarson. Hún er endurtekin í Sögu Guðmundar Arasonar (76) eftir Arngrím Brandsson ábóta sem er raunveruleg helgisaga. Þar er hún afar lítið aukin. Frekari grimmdarverk Arnórs og Sighvats eru tíunduð í lýsingu á bardaganum á Helgastöðum (260-262). Þegar Arnór deyr síðar í sögunni segir um hann: ,Að Arnóri þótti hans mönnum hinn mesti skaði. Var það orð á að hann hefði verið hinn besti drengur og mikill einarðarmaður.“ (287) Þessi umsögn kemur heldur á skjön við það sem á undan er gengið. Satt best að segja þykir þeim lesanda er þetta ritar að í ljósi fyrri lýsinga á verkum Arnórs hljómi þessi eftirmæli manna hans um sinn látna foringja sem háð svo napurt að jafnvel höfundur Gerplu gæti verið stoltur af. 4. Sturla Sighvatsson kemur til sögunnar Eftir því sem á líður frásögnina magnast átökin og ofbeldið samhliða því að metnaður höfðingja vex og til sögunnar koma þeir menn sem síðar deila um yfirráð yfir íslandi öllu. Þar er fremstur í flokki bræðrungur sagnaritarans, Sturla Sighvatsson, sem fyrstur íslendinga reynir að ná landinu öllu undir sjálfan sig og Noregskonung en missir það úr greipum sér á lokasprettinum og fellur að lokum í einni mannskæðustu orustu íslandssögunnar. íslendinga saga fylgir honum alla leið úr móðurkviði á blóðvöllinn á Örlygsstöðum. Fyrsta ofbeldis- verk sitt vinnur hann átján ára. Ekki er það hár aldur enda kemur skýrt fram að Sighvatur lítur á hann sem barn fremur en fullorðinn mann. Þremur árum síðar, í bardaganum á Helgastöðum, er Sturla lostinn steini. Þá segir Sighvatur og er reiður: „Engu eira þeir nú biskupsmenn. Nú berja þeir sveininn Sturlu sem aðra menn.“(276) Sturla er barn í augum Sighvats og rennir lýsingin á fyrsta hermdarverki Sturlu (246-247) alltraustum stoðum undir það. Það er sprottið upp úr fremur barna- legri deilu um sverð sem dekurbarnið Sturlu langar í og ætlar þá bara að taka. Þegar heimamenn hindra það verður hann óður og reiðir öxi sína í höfuð Þorvarði Örnólfssyni sem átti sverðið — gleymir að vísu í öllum æsingnum að snúa öxinni rétt þannig að Þorvarður lifir af, þó að höggið hafi verið mikið. Skortir mjög á hetjubraginn á þessari frásögn enda er Sturla Þórðarson ekki að búa til hetju úr frænda sínum. Þegar Sturla kemur heim hvísla förunautar hans fréttunum að Sighvati, þora væntanlega ekki að segja þær upphátt fyrir ofsa Sturlu. Þá grípur Sighvatur til háðsins sem er eina vopn hans gegn syni sínum, eins og kemur skýrast
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188
Side 189
Side 190
Side 191
Side 192
Side 193
Side 194
Side 195
Side 196
Side 197
Side 198
Side 199
Side 200
Side 201
Side 202
Side 203
Side 204
Side 205
Side 206
Side 207
Side 208
Side 209
Side 210
Side 211
Side 212
Side 213
Side 214
Side 215
Side 216
Side 217
Side 218
Side 219
Side 220
Side 221
Side 222
Side 223
Side 224
Side 225
Side 226
Side 227
Side 228
Side 229
Side 230
Side 231
Side 232
Side 233
Side 234
Side 235
Side 236
Side 237
Side 238
Side 239
Side 240
Side 241
Side 242
Side 243
Side 244
Side 245
Side 246
Side 247
Side 248
Side 249
Side 250
Side 251
Side 252
Side 253
Side 254
Side 255
Side 256
Side 257
Side 258
Side 259
Side 260

x

Skáldskaparmál

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skáldskaparmál
https://timarit.is/publication/1141

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.