Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2009, Qupperneq 149

KYNLÍFSPÍSLIR BESS Í BREAKING THE WAVES
149
heim. Guð spyr hana hvort hún sé alveg viss, og hún játar því. Jan lendir þá
í slysi á borpallinum og er sendur á spítala – hann er lamaður fyrir neðan
háls. Bess segir í samræðu sinni við Guð, að hún hafi ekki óskað að fá Jan
aftur á þennan hátt. Jan sem er miður sín af vanlíðan og lyfjamóki, ráð-
leggur Bess að finna sér annan mann, en hún hafnar því afdráttarlaust.
Hann segir henni þá að ef hún sofi hjá öðrum og segi honum svo frá því
eftir á muni honum líða betur og jafnvel batna. Hugmyndin um að gera
þetta veldur henni viðbjóði en hún leggur það samt á sig til að bjarga Jan.
Fyrstu tilraunir hennar eru viðvaningslegar og misheppnaðar en í lok
myndarinnar klæðir hún sig í vinnuföt vændiskonunnar, þröngt lakkpils og
flegna blússu, og sefur hjá hinum og þessum ókunnugum mönnum sem
hún hittir á mismunandi stöðum. Læknirinn, dr. Richardson (Adrian
Rawlins), sem tekur nokkru ástfóstri við Bess, vill leggja hana nauðuga inn
á geðdeild enda trúir hvorki hann né nokkur annar að Bess geti bjargað Jan
með þessari sjálfsfórn og niðurlægingu. Henni er útskúfað úr söfnuðinum
og fjölskyldu sinni og Jan batnar ekki, að því er virðist. Í lok myndarinnar,
þegar kraftaverk eitt getur bjargað lífi Jans,5 fer hún – vel vitandi hvað
muni gerast – sem mella út í skuggalegt skip þar sem skipstjórinn (Udo
Kier) og aðstoðarmaður hans nauðga henni og meiða þannig að hún deyr
síðar af meiðslum sínum á spítalanum. Á meðan Bess heyr sitt dauðastríð á
spítalanum reyna læknar á annarri stofu að bjarga lífi Jans í vonlítilli
aðgerð. Á tilfinningalegum hápunkti myndarinnar spyr Bess í sífellu hvort
Jan sé úr hættu, en svarið er alltaf nei, og áður en hún deyr sjálf ályktar hún
í örvæntingu að þrátt fyrir allt hafi hún ekki haft rétt fyrir sér, sjálfsfórn
hennar hafi ekki getað bjargað honum. Við réttarhöldin eftir dauða hennar
segir réttarlæknirinn við dr. Richardson: „You have described the deceased
as an immature, unstable person. A person who, due to the trauma of her
husband’s illness, gave way in obsessive fashion to an exaggerated, perverse
form of sexuality“.6 Dá lítið hissa og óviss um sína eigin niðurstöðu svarar
dr. Richardson fyrst með erfiðismunum, og vill síðan breyta sjúkdóms-
greiningunni: „ ... if you asked me now, instead of ‚neurotic‘ or ‚psychotic‘,
my diagnosis might quite simply be ... ‚good‘!“ (bls. 130). Við þetta verður
réttarlæknirinn forviða og svarar: „You wish the records of this court to
state that from the medical point of view the deceased was suffering from
being ‚good‘? […] Perhaps this was the psychological defect that led to her
5 Sjá Trier, Breaking the Waves, bls. 123.
6 Trier, Breaking the Waves, bls. 128.