Skagfirðingabók - 01.01.1982, Blaðsíða 13
ANNAR ÞÁTTUR.
Hver eru þar byggðarlög, svo sem béruð, sveitir, dalir, hverfi
o. s. frv. eftir röð, og hver eru takmörk þeirra?
Nes það, er liggur fram milli Skagafjarðar og Húnaflóa, og
áður er nefnt, heitir Skagi. Sá hlutinn, er heyrir til Skagafjarðar-
sýslu, liggur vestan fram með firðinum, og takmarkast byggðin
að vestan af Skagaheiði, er liggur á takmörkum Skagans og
Skagastrandar í Húnavatnssýslu.
Fram af Skaganum gengur Laxárdalur (ytri) í landsuður.
Hrafnagilsfjall greinir hann og Hallárdal í Húnavatnssýslu.
Austan að dalnum liggur Tindastóll, er gengur í útnorður fram
að sjó, vestanvert við Skagafjörð. Norður eftir dalnum rennur
Laxá. Meðfram firðinum, milli hans og Tindastóls, liggur
Reykjaströnd og nær inn að Gönguskarðsá. Dregur áin nafn af
Gönguskörðum, en svo heitir lítil fjallabyggð fram og upp
undan Ströndinni. Á takmörkunum milli Gönguskarða og
Norðurárdals í Húnavatnssýslu liggur Kolugafjall.*
Fyrir innan Gönguskarðsá, innst við fjarðarbotninn að vest-
anverðu, er Sauðárkrókur. Þar fram frá, vestan fram með Hér-
aðsvötnum, er Borgarsveit, og nær upp til fjalla.
Fram af Gönguskörðum liggja Staðarfjöll. Er það allbreiður
fjallgarður, og ganga dalverpi eftir honum endilöngum. Mestur
er Víðidalur, er liggur suður eftir fjöllunum, vestur undir sýslu-
mótum. Laxárdalsfjöll greina hann og Laxárdal (fremra) í
Húnavatnssýslu. I Víðidal var byggð til forna, en nú er þar
aðeins eitt býli.**
* Utan máls er ritað annarri hendi: „forsitan rectur Hvolugaf]all“.
** Þetta býli voru Gvendarstaðir, er lögðust í eyði 1898.
11