Skagfirðingabók - 01.01.1982, Blaðsíða 75

FRIÐRIK KONUNGUR V. OG ÍSLAND
III
Orlæti Friðriks konungs fimmta á fjárframlög til Nýju innrétt-
inganna ber vitni um sama viðhorf. I bréfí til stjórnar Innrétt-
inganna, ds. 16. apríl 1752, minnist Skúli á afstöðu konungs til
Islands og Nýju innréttinganna og segir m. a.: „Eg þarf ei að
skjóta til míns vitnisburðar, svo sem lifandi eða viðverandi,
verkið yfirbevísar það, að hans konunglega majestæt allranáð-
ugast vill Islands uppkomst, gagn og besta, ei síður en annarra
sinna, enn nú meir nærliggjandi undirsáta, og á að forsikra fast
samt allraundirdánugast um slika konunglega náð, að því betur
sem vær kunnum að reussera1 með gagnlega hluti til landsins
uppkomstar, þess framar réttir hans majestæt oss sínar konung-
legu so mildiríkar og örlátar hendur og kannski því sé ei enn nú
að þessu sinni lokið .. .“ — „Með fáum orðum: Kóngurinn vill
og gjörir sjálfur vora uppkomst. Dauður á og skal sá heita, sem ei
vill fylgja honum.“2
Það var alveg óhætt fyrir Skúla að taka djúpt í árinni. I
umsókn sinni um styrk handa hinu nýja fyrirtæki hafði hann
ekki farið fram á meira en 6000 ríkisdali. Rentukammerið lagði
það til í tillögugerð (forestilling) sinni, að þetta yrði samþykkt,
en minnist hvergi á það, að ástæða sé til að veita hærri upphæð.3 4
En þegar að þvi rak, að konungur skyldi taka ákvörðun um
þetta, hækkar hann þessa upphæð upp í 10.000 ríkisdali. ' Ekki
nóg með það. Hann hefur auk þessarar upphæðar tekið 5000 rd.
úr einkasjóði sínum — partikulairkassen — þetta vor og gefið til
Innréttinganna, og þetta hefur hann gert, án þess að Skúli hafi
lagt fram nokkra umsókn.5 Þannig hafði hið nýja fyrirtæki
1 Reussera: heppnast.
2 Bréf landfógeta 1747 — 54.
3 Sbr. tillögugerð með kúrsk. nr. 1 ds. 4. jan. 1752. Relores.
4 Lovsamling, III, 104—105.
5 Sbr. tillögugerð, ds. 12. marz 1753, með kúrsk. 20. marz 1753, Lovs., III, 15. apríl
og Norelores 1753. Þess skal þó getið, að fjárstyrkir til ýmislegrar nýsköpunar í
atvinnulífi komu úr partikulairkassen.
73