Skagfirðingabók - 01.01.1982, Blaðsíða 85
MINNING AFA MÍNS
eða nokkur annar í hans stað sé væntanlegur að verða nálægur
við skipti þessi af því hann búist við það yrði til ekki neins.“
Það kemur fram í skiptagerðinni, að auk móðurarfsins, sem
var 190 rd. 90 sk., hefur Gísli meðtekið til lærdómsframa svo vel
innan- sem utanlands 698 rd. 91 sk. Þar fyrir utan hafði Gísli
fengið hjá föður sínum hest (Krossanes-Rauð), reiðtygi og reið-
föt, sem alls var metið á 46 rd.
Hér verður ekki reynt að gera grein fyrir því, hver hafi verið
raunverulegur námskostnaður á skólaárum Gísla Jóhannessonar
heima og í Kaupmannahöfn. Þótt sumir hafi komizt af með lítið
fé, langtum minna en hann hafði yfir að ráða — þá gildir hér hið
sama og á fleiri sviðum — að veldur hver á heldur — og raunar
hafa menn ekki svo mjög verið metnir eftir því, hversu vel eða
illa þeim hefur haldizt á námseyri sínum. Þar hafa aðrir þættir
miklu fremur komið til greina.
Umbun iðninnar
Eins og áður er sagt, fæddist Gísli Jóhannesson 19. okt. 1817.
Hann ólst upp með foreldrum sínum og hálfsystkinum, sem fyrr
eru talin. Fermdur var hann 13 ára vorið 1831 (þá er fæðingar-
dagur hans ranglega sagður 21. okt. Það er skírnardagurinn).
Hann fær þá umsögn hjá sóknarpresti, sr. Sölva Þorkelssyni á
Hjaltastöðum, að hann sé „prýðilega kunnandi og siðsamur.“
Gísli var eina barn þeirra Hólmfríðar og Jóhannesar, en hann
átti 9 hálfsystkini. Ekkert þeirra gekk menntaveginn.
Ekki er nú vitað hvar eða hjá hverjum Gísli lærði undir skóla.
í ævisögu — Vita — sem Gísli skrifar 10. maí 1852, daginn eftir
að hann var prestvígður, segir hann, að faðir sinn hafi látið sig, „í
hendur einkakennara til að menntast og síðan lét hann mig fara
í Bessastaðaskóla. Hér sökkti ég mér niður í námið og hlaut ég
umbun iðni minnar og eftir 5. ár var ég talinn, með einróma áliti
dómenda mjög hæfur til að útskrifast á virðulegan hátt.“
83