Jón á Bægisá - 01.11.2000, Side 70

Isaac Bashevis Singer
sem lifa lengi. Um fertugt fór hann að sýna ellimerki. Hann valhoppaði
sjaldan nú orðið, og sjón hans var ekki eins skörp og hún hafði verið.
Naftalí var þegar orðinn grár fyrir hærum og börnin kölluðu hann áfa.
Einu sinni var Naftalí sagt að á veginum milli Lúblín og Varsjár væri
óðalssetur þar sem allir bóksalar kæmu, vegna þess að eigandinn væri
mjög hrifinn af að lesa og hlusta á sögur. Naftalí spurði til vegar, og hon-
um var vísuð leiðin þangað. Allt sem hafði verið sagt, reyndist vera
sannleikanum samkvæmt. Eigandi setursins, Reb Falik, bauð hann hjart-
anlega velkominn og keypti af honum margar bækur. Börnin í bænum í
grenndinni höfðu þegar heyrt um sögumanninn Naftalí, og þau hrifsuðu
allar sögubækur sem hann hafði haft með sér. Reb Falik átti marga hesta
á beit, og þegar þeir sáu Sokka tóku þeir honum sem einum úr hópnum.
Sokki fór snarlega að bíta gras þar sem óx breiða af gulum blómum, og
Naftalí sagði Reb Falik hverja söguna á fætur annarri. Það var hlýtt í
veðri og fuglarnir sungu, kvökuðu og trilluðu hver með sínu nefi.
Setrinu fylgdi skóglendi þar sem uxu gamlar eikur. Sumar eikurnar
voru svo gildar að þær hlutu að vera hundrað ára gamlar. Naftalí varð
sérstaklega starsýnt á eik sem stóð á miðju engi. Það var sú gildasta eik
sem Naftalí hafði augum litið. Rætur hennar teygðu sig um víðan völl,
og það var auðfundið að þær stóðu djúpt. Laufkróna eikarinnar breiddi
úr sér, og varpaði stórum skugga. Þegar Naftalí sá þessa risavöxnu eik,
sem hlaut að vera eldri en allar hinar eikurnar á svæðinu, datt honum í
hug: „Því er nú verr og miður að eikartré skuli ekki hafa munn til að
segja með honum sögur."
Þessi eik hafði lifað margar kynslóðir fólks. Hugsanlega hefur hún
rakið uppruna sinn til þeirra tíma þegar menn trúðu enn á stokka og
steina í Póllandi. Hún þokkti áreiðanlega þá tíma þegar gyðingarnir
höfðu komið til Póllands frá þýsku ríkjunum þar sem þeir höfðu verið
ofsóttir, og pólski konungurinn, Kasimir I, hafði opnað landið fyrir
þeim. Naftalí áttaði sig skyndilega á því að hann var þreyttur á farand-
lífinu. Nú öfundaði hann eikina af að hafa staðið svo lengi á sama stað,
djúpum rótum í jörð Guðs. I fyrsta sinn í lífinu varð Naftalí gripinn löng-
un til að setjast að á einum ákveðnum stað. Hann hafði líka hestinn sinn
í huga. Sokki var vafalaust lúinn á að brokka eftir vegunum. Hann hefði
gott af því að fá hvíld síðustu æviárin.
Rétt í þann mund sem Naftalí stóð þarna og var að hugsa þetta, kom
eigandi setursins, Reb Falik, í vagni sínum. Hann stöðvaði kerruna rétt
hjá Naftalí og sagði: „Ég só að þú ert djúpt hugsi. Segðu mér hvað þú ert
að hugsa.“
Fyrst ætlaði Naftalí að segja Reb Falik að margskonar heimskulegir
68
á JföaeýMttá — Tímarit i»ýdenda nr. 5 / 2000