Tímarit Máls og menningar - 01.12.2013, Side 26

26 TMM 2013 · 4
Bergljót Soffía Kristjánsdóttir
„harður kirkjubekkur“
Um tvö ljóð Halldóru K. Thoroddsen
I
„Nýlega tók ég próf á netinu sem leiddi það ótvírætt í ljós að ég er með
heilagerð karlmanns.“1 Þannig hljóðar upphafið að grein sem birtist í
Skólavörðunni síðla árs 2004. Höfundurinn, Halldóra Kristín Thoroddsen,
fjallar þar um ýmsa kynjafordóma sem uppi eru í samfélaginu. Hún mælir
m.a. gegn aðskilnaði kynjanna eins og hann er tíðkaður í Hjallastefnunni og
segir ísmeygilega sögu af því þegar hún pissaði á gólfið á öðrum skóladegi
sínum frekar en fara á klósettið þar sem bekkjarsystur hennar sátu á vöskum,
„Kvenynjur […] strax farnar að draga sig saman í samsærishópana“.2
Ég nefni þessa grein af tvennum sökum. Hún vitnar um áhuga á manns-
líkamanum en er að auki grallaralega hortug og í uppreisn gegn ýmsum
háværum raustum samtímans, t.d. þeim sem gera meira úr andstæðum
kynjanna en því sem þau eiga sameiginlegt, þeim sem einfalda rannsóknir á
stúlkum og drengjum svo mjög að upp rísa afskræmin meðaltalsstrákur og
meðaltalsstelpa – skilgetin afkvæmi tölfræði og takmarkaðs talnaskilnings
− og mæra í framhaldi af því skólastefnu sem aðskilur ekki aðeins kynin
drjúgan hluta dags heldur þegar fram í sækir þá efnaminni frá hinum
efnameiri.
Einkenni Skólavörðugreinarinnar má finna í öðrum verkum Halldóru
meðal annars ljóðum í bókinni Gangandi vegfaranda frá árinu 2005. Hér
ætla ég aðeins að fjalla um tvö þeirra, víkja að aðferðum sem í þeim er beitt
og áhrifum þeirra, drepa á menningarsamhengi þeirra og vísa þá m.a. í skrif
um grótesku og hugræn fræði.
II
Eitt fínlegasta ljóð Gangandi vegfaranda mætir lesendum strax aftan á kápu
bókarinnar. Það er ljóðið Tíðahvörf:
tapast hefur
kvenúr fornt