Tímarit Máls og menningar - 01.12.2013, Blaðsíða 122
D ó m a r u m b æ k u r
122 TMM 2013 · 4
en tónlist og textagerð kemur nokkuð
við sögu. Nokkuð öruggt má þó telja að
maðurinn sé staddur í Svíþjóð og sömu-
leiðis kemur fram að borg hinna dul-
búnu storma er höfuðborg Argentínu,
Buenos Aires.
En fjallar bréfið um sorg? Vissulega
er í því tregi, einskonar harmur sem
tengist börnum, en horfin börn og börn
sem ekki eru til stinga reglulega upp
kollinum. Treginn gæti líka tengst ást,
eða skorti á henni, en eitt þema verksins
eru eldspýtur og kveiktir eða slökktir
eldar. Það sem mér finnst þó helst ein-
kenna verkið er fjarvera eða fjarlægð.
Þetta kemur auðvitað til af því að það er
greinileg fjarlægð milli bréfritara og
viðtakanda bréfsins, jafnvel öllu meiri
en allajafna einkennir slík skrif, en fjar-
lægðin felst líka í því hvernig ljóðmæl-
andi skoðar sjálfa sig og umhverfi sitt.
Hún lýsir líkama sínum sem hylki og
skoðar mannlífið sem áhorfandi frekar
en þátttakandi.
Í einu ljóðinu er fjarlægðin rædd:
fjarskinn er samt
sorglegt orð
einhvern veginn eins og
skinn sem er
fjarri5
Hér kemur húðin við sögu, en myndmál
húðar og skinns er víða. Húðin flagnar
af bréfritara eftir sólbruna og í einu
ljóðinu veltir hún fyrir sér að strengja
húð sína í lampaskerm: „hefurðu séð
rafperu / glóa bakvið húð æðaberrar
manneskju?“6
Því þrátt fyrir að fjarskinn sé alltum-
vefjandi er ljóðmælandi stöðugt að
reyna að skapa tengsl, snertingu og
húðin leikur þar hlutverk bæði sem
milliliður og girðing. Ljóðabálkurinn
hefst á einskonar inngangsljóði um
hamskera (sem mögulega er leigubíl-
stjóri) sem „höndlar inn að / skinni“.7
Hann hvæsir á ljóðmælanda: „allir vilja
vera einhverjir, / en mesta / áskorunin
er að verða enginn“.8 Að einhverju leyti
reynir ljóðmælandi að vera enginn og
bréfið virkar því sem tilraun til útþurrk-
unar, strokleður sem eru:
bönnuð innan þriggja ára
ef smábörn kokgleypa þau
strokast út
örsmá og óþroskuð innyfli og ekki
viljum við það, blý
mega hins vegar allir éta
eins og þeir geta í
sig látið9
Skrif eru þannig eitt þema verksins og
skordýr skríða „inn í ritvélina / meðan
ég hamra þetta“.10 Margskonar áreiti
mótar í sífellu skrifin sem verða fyrir
vikið nokkuð sundurleit og ört er skipt
milli sviða. Það er auðvitað vel við hæfi,
bréfið er ritform sem beinlínis býður
upp á slíkt.
Borgin leikur einnig mikilvægt hlut-
verk í þessum leik að fjarveru, en hún er
gríðarlega stór og ljóðmælandi eigrar
um ólík svið hennar og bregður upp ótal
myndum af mannlífi. En borgin er líka
einskonar hamur sem bréfritari bregður
um sig:
það eru engir veggir í þessari borg
einungis
dýpi þú sekkur í nafnlaust port þar
sem múrhúð
er þín eigin húð, nautabein eru þín
bein […]11
Hina dulbúnu storma er freistandi að
lesa í ljósi þeirrar tilfinningalegu hring-
iðu sem einkennir textann svo mjög, en
þrátt fyrir að ég tali hér um fjarveru
sem einkenni ljóðsins, þá fer því fjarri
að textinn sé fjarrænn, heldur er fjar-