Tímarit Máls og menningar - 01.12.2016, Page 75

L í f i ð o g d a u ð i n n
TMM 2016 · 4 75
sem nefnt var í upphafi sögunnar er selt og rifið og Eyvindur verður að flytja
frá ömmu sinni. Endalokum bernskuheimilisins fylgir miklu meiri sorg en
nokkru dauðsfalli í sögunni. Þar gengur Eyvindur í gegnum stigin sem áður
voru nefnd: afneitun, reiði sekt, þunglyndi og viðurkenningu. Hann strýkur
að heiman og felur sig, neitar að tala við ömmu sína og móður og setur
afarkosti, fær samviskubit yfir látunum í sér, þegir og verður ófélagslyndur
í nokkra daga og sættir sig svo við orðinn hlut. Þetta er dauði bernskunnar.
Eyvindur (aðalpersónan) þarf að stíga hið mikilvæga skref inn í fullorðins-
árin, átta sig á afstöðum og sögu móðurinnar og taka ábyrgð á tilfinningum
sínum. Sorgin yfir horfinni bernsku er miklu erfiðari en dauði afans, sem
lítur hvort eð er alltaf við í draumunum öðru hverju. Bernskan fær svo undir
lokin stöðu heilbrigðrar minningar eins og afinn.
Þegar Reynolds-bræðurnir farast á Kili þá fylgir því mikil sorg foreldra
og systkina. Hún verður enn þyngri vegna þess að þeir finnast ekki, – liggja
kaldir og dánir einhvers staðar í hraungjótu. Hér þarf að taka upp einn þráð
enn úr sögunni. Afi og nafni Eyvindar var mikill fjallagarpur, rétt eins og
útilegumaðurinn Fjalla-Eyvindur. Aðalpersónuna Eyvind dreymir afa sinn
stundum, hann kemur og lætur honum ýmsa vitneskju í té í draumi. Draum-
vitranir eru mörghundruð ára gömul aðferð í íslenskum sögum til þess
að boða það sem bíður söguhetjunnar. Mjög algengar í Íslendingasögum.
Eyvind dreymir snemma í sögunni að verið sé að rífa litla húsið við vatnið
og henda rúminu hans á haugana en hann skilur ekki þann draum fyrr en
það gerist. Hann er 13 ára og kannski vissi hann það innra með sér að hann
væri að verða fullorðinn og nýtt líf í vændum, – kannski var afi að vara hann
við í draumi.
Eyvindur og Þóra móðir hans taka til starfa á Kili, þegar leitin að Rey-
nolds-bræðrunum stendur sem hæst. Afi Eyvindar vitjar hans í draumi og
vísar honum á líkin en það kostar nokkrar atrennur vegna þess að erfitt getur
verið að ráða drauma. Í sögu Reynistaðabræðra er greint frá því að einungis
hönd með vettlingi hafi fundist af einum fylgdarmanna þeirra og í ferða-
mannabúðunum á Kili sést öðru hverju einhentum manni bregða fyrir –
hann reynir að ná milli heima og vísa á skosku bræðurna en það gengur illa.
Inn í þessa sögu fléttast enn einn þráður sem er af kynferðislegum toga.
Stúlkan Vilhelmína, í bekknum hans Eyvindar, hefur sýnt honum áhuga en
hann hefur lengst af ekki kunnað að meta það. Fyrir tilviljun kemur hún í
ferðamannabúðirnar á Kili og skyndilega finnst hinum 13 ára gamla Eyvindi
að hún sé ef til vill ekki alveg eins vitlaus og hún lítur út fyrir að vera. Kyn-
vitund hans er að vakna, samhliða skilningnum á hinu dulvitaða og dauð-
anum. Vilhelmína dregst inn í leitina að Reynolds-bræðrunum skosku og
á þátt í því að þeir finnast. Bæði sjá þau einhenta manninn, drauginn úr
sögunni af Reynistaðabræðrum, viðurkenna dulvitaða þekkingu frá löngu
dánum afa Eyvindar og horfast að nokkru leyti í augu við kynvitundina
sem er sterk eins og vitund okkar um dauðann eins og áður var að vikið.