Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1939, Síða 119

117
uxii landið (í Reykjavík 17, á Kjalarnesi og í Ivjós 8, á Akranesi 5, í
Dölum 5, í Súg'andafirði 6, á Akureyri 5, í Eyjafirði 5, í Kelduhverfi
•'), í Öræfum 5 og á Eyrarbakka 4) fengnar til þess að vega og skrá
nákvæmlega eftir settum reglum mataræði sitt í heilt ár, en ýtarleg
læknisskoðun fór fram á fjölskyldunum í upphafi athugunartimans.
Segir væntanlega nánar frá þessum rannsóknum og niðurstöðum
þeirra i Heilbrigðisskýrslum næstu ára.
Læknar láta þessa getið:
Borgarfi. Vinnufatnaður inestmegnis aðkeyptur úr útlendu efni.
Annar fatnaður mjög stíllaus og' gerður af lítilli kunnáttu, ekki sízt
karla. Kaupfélag Borgfirðinga rekur nú saumastofu í Borgarnesi, og
ætti hún að bæta eitthvað úr skák. Mataræði er harla fábreytt, og er
þar einkum vankunnáttu um að kenna. Svo er t. d. um matreiðslu
grænmetis, sem nú er ræktað meira en áður. Síld kunna menn ekki
að borða, þann holla og ódýra mat. Kökugerð hefur staðið með mikl-
uni blóma, en mjög dró úr henni, þegar skömmtun matvæla hófst.
Smurt hrauð er ekki taiið gestum bjóðandi.
Borgarnes. Fatnaður tekur litlum breytingum enn. Þó sé ég, að ein-
stöku stúlka er kornin í ullarsokka, og heldur miðar í þá áttina, að
innlend efni séu notuð til klæðnaðar. Líklegt, að stríðið og' dýrtíðin
eigi sinn þátt í því. Mikil bót er að íshúsinu hér. Fæst þar nýtt kjöt,
fiskur o. fI., og er því minna notað af saltkjöti en áður. Nýr fiskur —
nýveiddur — fæst hér fremur sjaldan, því að útgerð hefur verið sama
sem engin héðan. Skyr, framleitt í mjólkurbúinu hér, borða menn
mikið, og mjólk fæst þar nægileg. Hún er nú að hækka í verði —•
kostar 34 aura lítrinn.
Olafsvíkur. Klæðnaður og matargerð er líklega heldur betri en
undanfarin ár, og þó er þessu allábótavant.
Stykkishólms. Fatnaður hefur litlum breytingum tekið á þessu ári.
Hins vegar má efalaust seg'ja, að matargerð hefur tekið framförum
síðustu árin. Meiri fjölbrevtni i matargerð er almennari en áður, nýr
fiskur og' ket fæst alit árið í frystihúsinu. Kartöflur, rófur og ýmiss
konar káltegundir eru ræktaðar meira en áður. Einkum varð upp-
skera kartaflna ágæt sumarið 1939. Eru það mikil umskipti frá því
sem áður var. Fyrirrennari minn, Guðmundur Guðmundsson, fyrrv.
héraðslæknir, hefur sagt mér, að fyrstu árin, sem hann var hér, hafi
verið allútbreidd sú trú, að garðávextir þrifust hér ekki, enda sára-
fáir, sem reyndu þá að hugsa um garðrækt. Var ýmsu kennt um,
slæmum jarðvegi, vondu loftslagi o. fl. o. fl. En þetta hefur lagazt
þrátt fyrir svipað loftslag og líkan jarðveg. Hið eina, sem hreytzt
hefur, er hugarfar fólksins, og íslandsrauður, Stóri Skoti, Eyvindur
og ýmsir aðrir höfðingjar lifa hér konungalífi líli uin holt og hæðir
:dlt sumarið, til augnagamans þeim, sem yfir landið líta, en búdrýg-
inda bændum og búaliði.
I'latetjjar. Kartöfluræktun nægir til að fæða menn í góðærum eins
og síðastliðið sumar. Kál er ekkert ræktað, en gulrófur ofurlítið.
Bíldudals. Fatnaður er hér eins og gengur og' gerist. Þó virðist þess
nokkuð gæta, að unga fólkið klæði sig skynsamlegar en verið hefur,