Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1943, Síða 148

146
spítalanum. Er hann eitt ferlíkis völundarhús, útbúið öllum nýtizku
áhöldum og sjúkrahúsgögnum. Það stóðst nokkurn veginn á endum,
að þegar spítalinn virtist fullgerður, hvarf setuliðið héðan og sló
slagbröndum fyrir glugga og dyr. Allt lauslegt var numið burtu, en
mikið verðmæti er enn eftir, fyrir utan sjálfar byggingarnar, eins og
vatns-, hita- og raflagnir, baðker, þvottaskálar, allt af nýtízku gerð,
o. m. fl. Heil brag'ghverfi standa nú tóm með spítnarusli slegnu fyrir
dyr og glugga og' ýmislegt drasl í kringum þetta allt, sem er bæði til frá-
munalegs óþrifnaðar og óprýði. Sambúðin við setuliðið hefur verið
frekar árekstralítil. Kona nokkur varð þó fyrir árás af amerískum her-
manni, sem veitti henni nokkra áverka, svo að leggja varð hana inn
á spítala. Mikið minna kvað að samneyti bæjarbúa við ameríska setu-
liðið en Englendinga, sem fylltu öll hús hér. Skoða ég það á þann
veg, að fólkið hafi látið fyrri reynslu sér að varnaði verða. Ekki hefur
þó kvenþjóðin sloppið alveg við allar afleiðingar af mökum sínum
við setuliðið, því að 18 hermannabörn hafa fæðzt hér á því tímabili,
sem setuliðið hefur dvalið hér. Lætur það nærri að vera 30% af barns-
fæðingum á umgetnum tíma. Til áramóta 1943 hefur aðeins ein loft-
árás verið gerð hér. Iðulega hafa þó þýzkar flugvélar sézt svífandi
yfir bænum, og liefur það sett ugg í margan. Loftvarnastarfsemi lítil
sem engin verið hér, og hefur það ekki komið að sök enn. Enginn veit
samt, hvað á eftir að g'erast í þeim efnum.
Eyrarbakka. Bæði hinar frjósömu meyjar og foreldrar þeirra virð-
ast beinlínis hreykin af sambandi sínu við „verndarenglana". Telpa,
18 ára að vísu, var að flvtja úr einurn landsfjórðungi í annan og kom
við í hinum þriðja á leiðinni. Þar hlotnaðist henni það hapjr og sá
heiður að fá að veita einuin „verndaranna" þjónustu sína „með
góðum árangri". í fyllingu tímans, þ. e. þegar liðnir voru 9 mánuðir
frá viðkomunni á ........., fæddist fullburða og sprækur drengur.
Amma hans, en móðir meyjarinnar, gældi við hann, svo sem vera bar,
og var í sjöunda himni. Hún sagði: „Ó, hvað hann er sætur, og svo
sterkur — reglulega hermannlegur“!! Þessi kona —• amman — er
greind, enda dóttir þjóðkunns gáfumanns og raunar merkismanns.
Þetta er eitt dæmi aðeins, en ekki einsdæmi þó. Sitthvað bendir til,
að svipaður hugsunarháttur sé ríkjandi með allmörgu fólki. Nýlega
hafa á opinberum vettvangi komið fram raddir um, að stjórnar-
völdin þyrftu að tryggja fjárhag og framtíð kvenna þeirra, sem leigt
hafa sig setuliðsmönnum undanfarin hernámsár. Virðast allgóðar
horfur á, að það eigi eftir að sýna sig og sannast, að saurlifnaðar-
drósir þessar hafi einmitt verið hinar „forsjálu meyjar“, fyrst til þess
er ætlazt, að þetta líka glæsilega „ástandstímabil“ úr ævi þeirra eigi
að verða grundvöllur að fé og frama þeim til handa. Sé svona að farið,
er því beinlínis haldið að almenningi að líta svo á, að kvensur þessar
hafi lagt hart að sér til þess að inna af hendi sérstakt þjóðnytjastarf.
Grímsnes. Fámennar setuliðsstöðvar hafa verið á 7 stöðum í hér-
aðinu. Engin ,,ástandsmál“ hafa mér vitanlega komið fyrir. Sam-
búðin við setuliðið, að því levti sem um sambúð hefur verið að ræða,
hefur verið góð.