Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1943, Blaðsíða 206
204
fara af þeim engar sögur. Ekki er heldur kunnugt um, að nokkur læri-
sveina lians hafi haft slíkar aðgerðir um liönd. Engin gögn hafa geymzt,
svo að kunnugt sé, er geri grein fyrir þessu fráhvarfi, en skýringin virð-
ist liggja nokkurn veginn í augum uppi. Þegar hinn vel lærði læknir
tekur að iðka þessar gamalkunnu leikmannsaðgerðir og leggur þær
undir dómsúrskurð reynslu sinnar og þekkingar, rekur hann sig fljót-
lega á þá annmarka þeirra og áhættu, að harin fær ekki réttlætt þær
fyrir samvizku sinni. Hann leggur þær því algerlega niður, og efalítið
varar hann nemendur sína við þeim. Oss getur fundizt mikið til um, að
Bjarni Pálsson skuli svo löngu á undan öðrum lærðum læknum hafa lagt
út í og látið sér eftir atvikum takast aðgerð við kviðarholssulli. En ef
vér liefðum öll gögn fyrir oss, mætti svo fara, að vér hefðum enn meiri
ástæðu til að dást að því, að hann lét ekki kitlandi heppni í einu og
einu tilfelli villa sér sýn, en entist dómgreind til að komast að þeirri
niðurstöðu um ahnennt vandhæfi aðgerðanna, sem vér vitum nú, að var
hárrétt, miðað við allar aðstæður þá, og skapstyrkur til að haga sér
samkvæmt því. Kynni þá að mega uin þetta segja svipað því, sem sagt
liefur verið svo spaklega um Friðþjóf Nansen, eitt hið mesta karlmenni
allra tíma, að svo mikið þrek, sem til þess hafi þurft að brjótast áfram
í áttina til heimskautsins, svo langt sem hann gerði, bjóðandi byrginn
öllurn þeini fádæma erfiðleikum, sem við var að etja, hafi hann þó
fært gildastar sönnur á óbilandi styrk skapsmuna sinna, er hann tók
ákvörðun um að snúa aftur í tæka tið. Kæmi þetta prýðilega heim við
vitnisburð Hannesar biskups Finnssonar um skapgerð Bjarna land-
læknis Pálssonar. Taldi biskup landlækni hafa haft til að bera, ásamt
öðrum ágætum eigindum, þann eðliskost, sem öllum læknisgáfum er
dýrmætari: „ypparlegann móralískann Karakter.1*1)
1) Sv. P.: Æfisaga Bjarna Pálssonar. Bls. 51 nm.