Úrval - 01.05.1968, Blaðsíða 58

56
ÚRVAL
lið sem safnað var í nálægum
iöndum: Samaritanar, Sýrlending-
ar og Grikkir. Setulið Rómverja í
Júdeu var ekki fjölmennt, líkiega
ekki nema um 3000, og skiptist í
fimm riddaraliðsdeildir og eina
fótgönguliðssveit. Gyðingar voru
undanþegnir herskyldu en ekki
sköttum.
Gyðingar höfðu sinn forna
dómstól, sanhedrin, jafnt fyrir því
þó landið væri undirorpið valdi
Rómverja, en að vísu var vald
dómstóls þeirra ekki fullgilt, og
eins var um embætti æðsta prests-
ins, það var að nokkru leyti háð
valdi prókúratorsins.
Rómverjar þekktu hvorki né
skildu trú Gyðinga, en á yfirborð-
inu skorti ekki virðingu fyrir henni
af þeirra hálfu. Stundum létu þeir
sem þeir væru henni hlynntir, og
Ágústus, hinn fyrsti rómverski
keisari, skipaði svo fyrir að fórna
skyldi uxa og tveimur lömbum dag
hvern í musterinu, „Cæsari og
Rómverjum".
Þá virðingu báru Rómverjar fyr-
ir sabbatsdeginum, að þeir kölluðu
aldrei Gyðing fyrir rétt á þeim
degi vikunnar. Og vegna þess að
Rómverjar vissu að Gyðingar bönn-
uðu allar myndir af lifandi verum,
var rómverskum hermönnum í
Jerúsalem bannað að hafa mynd
af keisaranum í merki sínu. Á pen-
ingum, sem slegnir voru í Gyð-
ingalandi, var ekki mynd af keis-
aranum, því Rómverjar vildu ekki
þröngva trú sinni á keisarann upp
á Gyðinga.
Pontíus Pílatus var riddaraliðs-
maður, hann var af rómverskri
miðstétt, og stóð neðar í virðinga-
stiganum en senatorar. Hann var
þrjóskufullur nöldrunarseggur, og
hafði takmarkalausa fyrirlitningu á
þegnum sínum.
Stuttu eftir að hann tók við völd-
um ákvað hann að ögra Gyðingum.
Hann sendi hermenn sína til
Jerúsalem og lét þá bera merki
með mynd af keisaranum. Hann lét
þá fara inn í borgina um nótt, en
óðar en dagur var risinn þustu
Gyðingar ofsareiðir til Cæsareu til
þess að andmæla þessari óhæfu og
fór svo fram í fimm daga. Á sjötta
degi hótaði Pílatus að láta drepa
þá alla ef þeir færu ekki. Þeir
svöruðu með því að fleygja sér flöt-
um á grúfu, sópa hárinu frá háls-
inum, og lýsa því yfir að þeir væru
tilbúnir að deyja fremur en að láta
undan. Pílatus lét þá undan, og var
honum nú kunnugra en áður um það
hverjum var að mæta.
í annað sinn tók Pílatus fé úr
sjóði musterisins til þess að verja
því til að byggja vatnsleiðslu handa
borginni. Við þessu brugðust Gyð-
ingar illa, og höfðu uppi andmæli
og ófrið. Þá lét Pílatus hermenn
sína blandast manníjöldanum, og
þegar merki var gefið drógu þeir
fram barefli sín og særðu marga
en drápu suma.
Síðajr meir lét Píiatus hengja
skildi hingað og þangað um borg-
ina, og var nafn keisarans letrað
á skildina. Þá sneru Gyðingar sér
beint til keisarans, en hann gaf út
íyrirskipun um að taka niður skild-
ina.
Pílatus hafi drepið nokkra Galíleu-
Lúkas guðspjallamaður segir að