Úrval - 01.01.1973, Blaðsíða 28

26
enn starfhæf. Hvorugur læknanna
áleit, að þetta dygði.
Þriðji möguleikinn var sá, að vixl-
tengja blóðrásarkerfi Olsens við
blóðrásarkerfi bavianapa, þannig að
blóð hvors um sig rynni um likama
hins. Arið 1966 hafði læknahópi við
læknadeild Virginiuháskóla tekizt að
skola öllu blóðinu úr likama
bavianapa. Til þess höfðu læknarnir
notaðkalda saltupplausn, sem lækkaði
likamshitann nægilega mikið til þess
að hindra skemmdir á lifs-
nauðsynlegum liffærum. Siðan var
mannsblóði dælt i æðakerfi
bavianapans i stað saltupplausnar-
innar. Apinn náði góðri heilsu eftir
uppskurðinn og lifði i nokkra daga.
Siðan hafði læknunum við Wilford
Hall—lækningamiðstöðina tekizt að
endurbæta aðferðina við slika blóðút-
skolun æðakerfis bavianapa svo mjög,
að aparnir lifðu þetta alltaf af. Næsta
skrefið var að tengja slagæðar og
bláæðar bavianapa (sem voru nú
fullar af mannsblóði) við lifrar-
sjúkling og mynda siðan vixlstreymi
blóðs á milli likama þeirra, þannig að
hin heilbrigða lifur dýrsins sæi um að
fjarlægja öll eiturefnin úr blóði
sjúklingsins. Klebanoff hafði notað
þessa aðferð með góðum árangri. En
hún kom ekki til greina, hvað Olsen
snerti, þar eð engir af öpunum, sem
fyrir hendi voru, voru af sama blóð-
flokki og hann.
Augsýnilega varð þvi að nota aðra
aðferð. Og Klebanoff hélt, að hann
hefði fundið svarið. Árið 1969 hafði sú
hugmynd komið fram, að bavianapinn
væri kannske ekki nauðsynlegur
hlekkuri lækningsaðferð þessari. Þess
i stað var stungið upp á þvi, að blóði
sjúkiingsinsskyldi dælt burt, en þess i
stað skyldi kaldri saltupplausn dælt i
æðar honum, en þar á eftir nýju blóði
ORVAL
frá blóðgjafa i þeirri von, að með
skoluninni kynnu eiturefnin að skolast
burt úr likamanum og tefja fyrir
dauðanum, þannig að lifrinni gæfist á
meðan tækifæri til þess að lækna sig
sjálf.
Klebanoff hafði ekki litizt sem bezt.ár
þessa hugmynd i fyrstu. Honum fanpst
hún vera allt of fifldirfskuleg. Það
virtist óhugnanlegt að dæla burt öllu
blóði úr æðakerfi sjúklings og dæla
þess i stað saltupplausn i það og ætlast
til, að hann lifði þannig dálitla stund,
þangað til hann fengi nýtt blóð. En allt
frá árinu 1963 höfðu tilraunir sýnt, að
hundar gátu lifað i sliku blóðlausu
ástandi i 20 minútur eða jafnvel
lengur. Klebanoff ákvað að reyna
þetta, strax og hann fengi hinn rétta
sjúkling i hendurnar. -
Ógnvænleg merki.
1 janúar árið 1971 hafði 47 ára
gamall flotalandgönguliði með lifrar-
bólgu verið lagður inn i sjúkrahús
lækningamiðstöðvarinnar. Hann hafði
legið i dái vikum saman, áður en hann
varfluttur þangað. Enginn hinna hefð-
bundnu lækningaaðferða virtist likleg
til þess að bjarga lifi hans. Klebanoff
og starfsfélagar hans fengu leyfi eigin-
konu sjúklingsins til þess að fram-
kvæma algera blóðútskolun, þá fyrstu,
sem framkvæmd yrði á manni i ger-
völlum heimir.um. ,,Að henni lokinni
vaknaði sjúklingurinn, þekkti konuna
sina og var nægilega hress til þess að
geta farið eftir fyrirmælum
hjúkrunarkvennanna i hvivetna,”
segir Klebanoff. „Lifrarstarfsemin
hafði batnað. En hann dó sjö dögum
siðar vegna hliðarverkana.”
Bati sjúklings þessa fyrstu dagana
eftir aðgerðina hafði orðið Klebanoff
mikil hvatning, og þvi ákvað
Klebanoff að reyna þessa aðferð aftur.