Úrval - 01.01.1973, Blaðsíða 67

65
Einu sinni i fyrndinni var piltur.
Hann hét Jurgis Rastelis. Dag
nokkurn lag&i hann upp i ferð I
léit aö húsbónda, sem mundi vilja ráöa
hann i þjónustu sina i heilt ár-
„Hvaö viltu mikil laun?” spuröi
bóndi nokkur hann.
„Þaö sem fýkur inn f eyrað á mér á
árinu,” svaraöi Rastelis.
Bóndinn samþykkti þetta glaöur.
Þegar Rastelis sáöi rúgnúm, settist
eitt korn i eyra hans. Þegar hann
þreskti hveitiö, settist annaö korn i
eyraö hans. Þegar hann vinsaöi úr
bygginu, settist enn korn i eyra hans.
Rastelis vann og vann frá dögun til
sólseturs. Og áður en hann vissi af þvi,
var allt áriö á enda.
Rastelis vaföi kornunum inn i háls-
klútinn sinn, kvaddi húsbónda sinn, og
lagöi enn af staö aö leita gæfunnar.
Heilan dag gekk hann eftir rykugum
vegi, og undir kvöld kom hann aö
bóndabæ. Þar baöst hann gistingar.
„Jæja, þá,” sagöi húsbóndinn.
Rastelis tók klútinn sinn, rétti
manninum og sagði:
„Ég ætla aö sofa á heyloftinu. Viltu
taka þennan klút og geyma hann fyrir
mig á öruggum staö. í honum er heils
árs hýra min.”
Maðurinn tók viö klútnum og sagöi:
„Jæja, þá. Ég skal varöveita hann
fyrir þig.”
Rastelis fór að sofa, en hjá
manninum vaknaöi forvitni. Hann
ákvaö aö sjá, hvaö væri i klútnum.
Hann settist á veröndina, og rakti
sundur klútinn. Kornin þrjú féllu til
jarðar. Áöur en taliö varö upp aö
þrem, hafði haninn komið og hámað i
sig kornin.
Þegar Rastelis vaknaöi næsta
morgun, sagði hann viö húsbóndann:
„Þakka þér fyrir gestrisnina, en nú vil
ég fá klútinn minn aftur, þvi aö ég ætla
aö leggja strax af staö.”
Maöurinn rétti honum klútinn,
tvistigandi og kindarlegur á svipinn.
„Fyrirgefðu mér góöi maður. Mig
langaöi að sjá, hve mikið þú haföir
unniö þér inn á einu ári. Ég rakti upp
klútinn, og kornin þrjú duttu út. En til
allrar bölvunar kom haninn og gleypti
þau.”
„Nei, ég get ekki fyíírgefið þér
það,” Rastelis. „Þessi þrjú korn voru
umbun min fyrir heils árs vinnu. Þar
sem haninn þinn át hana, verður þú aö
láta mig fá hann.”
Hvað gat maðurinn gert? Hann lét
hanann af hendi, og Rastelis brá
honum undir jakkann sinn. Svo hélt
hann af stað.
Um kvöldiö baöst Rastelis gistingar
á öörum bóndabæ. Húsmóðirin fylgdi
honum i kalt afhýsi, bjó þar um hann
og bauö honum góöa nótt.
Rastelis tók hanann undan
jakkanum og sagöi viö húsmóöurina:
„Viltu taka hanann minn og setja hann
i stiu, annars heldur galiö i honum
vöku fyrir mér.”
Konan játaöi þvi og fór með hanann
út I stiu, þar sem hún fitaöi gæsir
sinar. Næsta morgun ætlaöi hún að
sækja hanann, en sá þá, aö gæsirnar
höföu goggaö hann til bana.
„Nú skal ég segja þér nokkuö.
Gæsirnar minar hafa hakkaö liftóruna
úr hananum þinum. Viltu fyrirgefa
mér,” bað húsmóðirin.
„Hvernig get ég fyrirgefiö þér?
Þessi hani var heils árs vinnulaun
min. Þú verður aö bæta mér þetta upp,
kona góö.”
Hvaö gat konan gert? Hún gaf
Rastelis gæsirnar slnar.
Rastelis kvaddi húsmóöurina. Hann
braut sér grein af tré og rak gæsirnar
á undan sér eftir veginum.