Úrval - 01.01.1973, Blaðsíða 76

74
ÚRVAL
en 60 daga, sumar jafnvel 100 daga.
Nýju gámaskipin ættu að geta orðið
helmingi fljótari i ferðum, meö þvi að
stanza aðeins einn dag í hverri höfn.
Smáhafnir má birgja upp með litlum
skipum, svo að gáma^kipin þurfi ekki
að vera i strandferðum.
Nýjar gerðir skipa verða ávallt
búnar nýjustu og fullkomnustu
sjálfvirkni, bæði á þilfari og i
vélarrúmi, sem völ er á. Meðal þeirra
mörgu kosta sem sjálfvirknin hefur i
för með sér, má nefna meira aðhald,
timasparnað, meira öryggi, færri
menn á hverju skipi og minni birgða-
kostnað.
Afköst þessara nýju skipá veröa
meiri með þvi aö farmrúm þeirra er
stærra þáu eru hraðskreiðari og verða
meira á hafinu og færri daga i landi.
Samtimis mun burðarmagn
verzlunarflota heimsins vaxa — hann
hefir tvöfaldazt á undanförnum 16
árum, — til þess að mæta áætlaðri
flutningsþörf á sjó. Hann mun ná 3,100
milljónum lesta (ágizkað) fyrir 1980.
A siglingamálaráðstefnu ILO árið
1970, skýrði fulltrúi rikisstjórnar
Bandarikjanna frá þvi, aö hann hefði
verið með að — „undirrita ný lög, sem
skylduðu þjóð vora að taká stórt skref
til þess að endurbyggja og breyta
vérzlunarflota vorum”. Þessi nýjp lög
heimiluðu — (giver grönt lys for)
smiði á 3000 verzlúnarskipum af
nýjustu og fullkomnustu . gerð, og
verður hleypt af stokkum á yfir-
standandi áratug.
í höfn
Gagngérðar breytingar eru nú
framkvæmdar við hleðslu og
affermingu skipa, sem breiðast að
sjálfsögðu út á yfirstandandi áratug.
Tilgangurinn með þvi er, að stytta sem
mest afgréiðslutima skipanna. og með
þvi koma varningum fljótar og ódýrar
til móttakenda. Sá timi og vinna, sem
sparast með breyttum starfsháttum,
er þegar orðinn geysimikill. Tuttugu
tonna gáma er hægt að losa úr skipi á
tveimur og hálfri minútu. Aö losa
sama vörumagn með gamla laginu er
10 til 20 sinnum seinlegra. Aður varð
að losa hvert skip alveg, áður en hægt
væri að hefja lestun á ný, ella myndi
verða hin mesta ringulreið i lestunum.
Nú eru I sumum höfnum geysistórir
svonefndir portalkranar, sem ná út
yfir skipin, lyfta þeir 20 tonna gámum
upp úr skipunum og setja þá niður á
landi þar sem henta þykir.
Þann tima, sem skip dvelur i höfn,
er það i rauninni arðlaus vöru-
geymsla. Þennan tima er nú hægt að
stytta um 60—80%, eða um 10-25% af
útgerðartimanum. Smiðuð verða i
vaxandi mæli fullkomlega sérhæfð
skip, — geymaskip fyrir fljótandi efni,
skip fyrir trjávöruflutnínga, sement,
flöskugas, brennistein og málma. öll
slik skip veröur fljótlegt að afgreiða,
og geta sparaö 1/3 af venjulegri dvöl
sinni i höfnum.
Nokkrar af stærstu hafnarborgum
veraldai búa sig nú undir það að geta
afgreitt skip framtiðarinnar. Næst
stærsta hafnarborg . Frakklands, Le
Havre, getur tekið til afgreiðslu 250
þús lesta oliuflutningaskip, en það
ristir álika djúpt og sjö hæða hús' og
flytur oliumagn er nægja mundi
Frakklandi öllu i éinn dag. Hinsvegar
eru énn stórir hlútar heims, þar sem
aðstæður eru ófullnægjandi. Það
gagnar ekki að láta stóra gáma i skip i
New York, Tokyo, London eða
Rotterdam, ef möguleiki til að losa þá
er ekki fyrir hendi á ákvörðunar-
staðnum. A fjölhliða móti hafnar-
verkamanna um tæknileg efni, er
snertu hafnarvinnu, og haldið var i