Úrval - 01.11.1974, Blaðsíða 41

SHERllYHÁTÍÐ Á SPÁNI
39
serrýsins, sjálf Jerez de la Fron-
teru. Við fyrstu sýn Hkjast þær öðr-
um andalúsískum borgum, gamlar
byggingar í stíl Mára, alls staðar
blómstrandi runnar og svalir húsa-
garðar, þar sem kyrrðin er aðeins
rofin af niði gosbrunnanna. En samt
eru þær öðruvísi vegna BODEGAS,
gríðarstórar, kuldalegar Vigerbygg-
ingar, þar sem þrúgusafinn gerjast,
er geymdur og blandaður í stórum
ámum, serrýpípum. Þessar bygg-
ingar, loftgóðar og hvítkalkaðar
haía verið nefndar dómkirkjur
serrýsins og sumar þeirra voru
meira að segja klaustur, þar sem
víngerðarmunkar miðaldanna héldu
til.
13,300 hektarar vínviðarakra um-
hverfis Jerez sem ræktaðir eru af
sérstakri umhyggju, eru meðal
þehra elstu í heimi. Enginn veit
nákvæmlega hvenær vín var fyrst
bruggað hér, en þegar Fönikíumenn
komu til Spánar, 1300 árum fyrir
Krist, er vitað að Iberarnir, en svo
kailast íbúar landsins, framleiddu
þá þegar einhvers konar vínanda.
JEREZANOS — íbúar Jerez —
leggja eið út á, að það var þeirra
vín. sem varð til þess að Sesar og
Hannibal réðust inn í Spán. Með
tímanum hefur serrýið streymt yfir
all'jn heiminr. Kólumbus var efa-
laust sá fyrsti, sem flutti það tii
Ameríku. Um borð í skipum Ma-
gellans var vel séð fyrir serrýi, og
Mayflower var í serrýflutningum
löngu áður en hún flutti virðingar-
verða pílagríma að strönd Ameríku.
Sir Francis Drake sannaði álit
ianda sinna á serrýi, þegar hann í
ránsferð sinni til Cadiz, árið 1587,
hélt burt með 1,4 milljónir lítra af
þessu sterka víni. Þegar englend-
ingarnir sáu nafnið ,,Jerez“, sem
brennt var á tunnubotnana, nefndu
þeir vínið ,,Jerries“, sem smám
saman varð að ,,sherry“, því nafni,
sem þessi víntegund hefur nú í
flestum löndum. Á Spáni og í Suð-
ur-Ameríku heldur það þó stöðugt
sínu upprunalega nafni, JEREZ.
Það er í hópi eftirsóttustu vína
heims og er keypt í 117 löndum.
Serrýið og siðvenjur bundnar því
er þannig orðið mjög alþjóðlegt, og
sama má segja um framleiðendur
þess Fjöldi englendinga og íra hafa
laðast að arðbærri serrýversluninni.
Þeir tóku séi bólfestu í Jerez fyrir
150 árum eða þaðan af lengur, og
þó þeir í dag séu orðnir spánverjar
í húð og hár, eru framandi nöfn
eins og Gordon, Terry, Sandemann,
Gar'vey, Osborne, Byass og Willi-
ams borin af ríkum serrý-fjölskyld-
um við ströndina.
í aldanna rás hefur serrýið seitt
til sín fleiri en eingöngu vínkaup-
menn. Jerezanosar fara ekki dult
með, að vínið þeirra hefur stöðvað
innrás í landið. Árið 1625 varð kon-
ungur Englands Karl I sármóðgað-
ur, þegar hann bað Maríu prinsessu,
systur Filipusar IV Spánarkonungs,
og sá síðarnefndi vísaði honum á
bug. f hefndarskyn’ gerði Karl
konungur út af örkinni 10.000
manna her á 90 skipum til að „svíða
skegg Spánarkonungs". Ensku her-
sveitirnar gengu á land í námunda
við Cadiz og reistu búðir sínar und-
ir veggjum stórrar BODEGA
skammt utan við borgina. Þrem
dögum síðar var innrásinni lokið,