Úrval - 01.11.1974, Blaðsíða 35

HERVIRKI MANNRÆNINGJA í ARGENTÍNU
33
til 90% mannrána séu framin af
giæpamönnum, sem hafa uppgötv-
a3 að þau eru bæði auðveldari og
gefa meir í aðra hönd en aðrir
glæpir. Starfsmaður hjá stóru
tTyggingarfélagi í Buenos Aires seg-
ir; „Við höfum ekki greitt bætur
vegna eins einasta bankaráns síð-
astliðin tvö ár. Bankaræningjar
hafa skipt um starf og gerst mann-
ræningjar í staðinn."
Sex til sjö rán á dag er ekki
óvanalegt. Börnum er rænt á leið
í skóla. Erlendir verslunarmenn eru
teknir úr bílum sínum í miðri um-
ferðinni. Þetta er orðið það alvana-
legt, að aðeins einstaka rán, þar
sem krafist er svimandi lausnar-
gjalds, teljast gott fréttaefni. í janú-
ar síðastliðnum rændu þannig þrír
karlmenn og ein kona argentískum
iðjuhöldi í miðju mannhafi bað-
strandar nokkurrar, en fréttin kom
aðeins á forsíðu örfárra blaða. Hins
vegar var það stórírétt, þegar ekk'
ert rán var framið eina helgina.
Síðastliðið ár hafa mannræningj-
ar í Argentínu náð sér í a.- m. k.
fimm milljarða króna í lausnar-
gjöld. Ágóðinn hefur verið frá
nokkrum tugum þúsunda og upp í
1,7 milljarð, sem var lausnargjald-
ið fyrir Samuelson.
SVIKABRIGSL. Það er aðallega
af stjórnmálalegum ástæðum, að
ekki er tekið af hörku á mannrán-
um í Argentínu. Ógnaröldin á ræt-
ur sínar að rekja til hinnar löngu
baráttu fyrir að koma fyrrverandi
forseta, Juan Peron, til valda, en
sú barátta hófst eftir byltingu hers-
ins árið 1955. Þrátt fyrir að Peron
hafi jafnan aðal stuðning sinn frá
verkalýðsfélögunum. hóf hann jafn-
framt úr útlegð sinni að hvetja
hópa vinstri sinnaðs öfgafólks til
að ráðast gegn og veikja stjórn þá,
er tók við af honum. Til að fjár-
magna sprengjutilræði og pólitísk
morð gripu þessir öfgahópar til
mannrána, og fylgdu þannig for-
dæmi því, sem breiðst hafði út í
löndum Suður-Ameríku í lok sjö-
unda áratugsins. Peron hvatti þá:
„Væri ég yngri, berðist ég við hlið
ykkar.“
Þrátt fyrir að harðneskjulegar
mótaðgerðir stöðvuðu mannrán af
stjórnmálalegum toga í öðrum lönd-
um Suður-Ameríku, einkum í Brasi-
líu og Uruguay, hafa sams konar
aðgerðir fram að þessu mistekist í
Argentínu. í hvert sinn, sem of-
beldismaður eða mannræningi er
fslldur eða fangelsaður, ásaka per-
onistar stjórnina fyrir að ráðast
gegn pólitísku tjáningarfrelsi. Og
þegar ræningjarnir krækja sér í
stjarnfræðilegar upphæðir í lausn-
argjald frá erlendum fyrirtækjum,
eru þeir dáðir sem Hrói Höttur
okkar tíma.
í mars 1973 var staðgengill Per-
ons, Hector Campora, kosinn for-
seti, og hann náðaði þegar í stað
alla pólitíska fanga, þar á meðai
mannræningja og morðingja. En
ógnaröldin hélt áfram. Þegar per-
onistar voru aftur komnir til valda,
sýndi það sig, að þeir voru fremur
borgaralegir en byltingarkenndir,
og vinstrimenn, sem höfðu lofað að
draga úr starfsemi sinni um leið
og herforingjarnir voru reknir á
dyr, álitu að þeir hefðu verið svikn-
ir.