Goðasteinn - 01.09.1963, Page 61

peim, er nauðsynlegt að athuga þróun konungsvaidsins á þessum
tímum í Noregi og aðstöðu Erlings skakka og Magnúsar konungs,
sonar hans.
Frá því, að Sigurður Jórsalafari konungur andaðist árið 1130
hafði verið borgarastyrjöld öðru hverju í Noregi, þar sem flokkar,
hver með sinn konung eða konungsefni í broddi fylkingar, áttust
við. Árið 1161 hafði Ingi konungur Haraldsson verið felldur. Ingi
átti ckki afkomendur, en til voru samt löglegir ríkiserfingjar, sem
gerðu kröfu til konungdóms í Noregi. Meiri hluti stórbænda og
ráðamanna sinntu því ekki, heldur fylktu sér um hinn ýtna héraðs-
höfðingja, Erling skakka Ormsson, og samþykktu að gefa syni
hans, Magnúsi, konungsnafn, en Magnús var þá barn að aldri,
aðeins fimm ára gamall.
En þótt Erlingi skakka tækist að fá meiri hluta höfðingja
landsins á sitt mál, þá var aðstaða hans mjög erfið. Menn gátu
ekki varizt því að sjá að valdataka Magnúsar væri ólögleg. Að
vísu var Erlingur kvæntur Kristínu, dóttur Sigurðar konungs
Jórsalafara, en aldrei hafði það tíðkazt að konungsnafn erfðist í
kvenlegg, og átti fólk flest erfitt með að sætta sig við þá ný-
breytni, enda gátu þá konungsefnin orðið ótrúlega mörg í Noregi.
En það, sem fyrst og fremst gróf undan veldi og vinsældum
Erlings, var það, að hann hafði þegið aðstoð Danakonungs,
Valdemars mikla, til að sigrast á andstæðingum sínum og í stað-
inn fyrir margvíslega hjálp lofað Valdemar að fara með yfirráð
yfir Víkinni, en Víkin hét á þeim tíma allt landið umhverfis
Oslófjörðinn. Líkur benda einnig til, að Erlingur hafi í upphafi
heitið Valdemar lénsyfirráðum í öllum Noregi, þótt því væri ekki
flíkað. Fólk í Noregi kunni valdagræðgi Erlings illa og mót-
konungar, sem nóg var af í landinu, gátu alltaf treyst á nokkurt
fylgi bæði meðal alþýðu og höfðingja. Mótkonungar þeir, sern
fyrir uppreisnum stóðu, voru afkomendur fyrri konunga, og bar
mest á sonum konunganna Eysteins og Sigurðar munns, bræðra
Inga konungs Haraldssonar.
Það var því aldrei friðsamlegt í ríki Magnúsar litla Erlings-
sonar. En Erlingur skakki, sem stjórnaði landinu í nafni hins
ómynduga sonar síns, hafði lengi vel betur og sigraði andstæð-
Goðasteinn
59