Goðasteinn - 01.09.1963, Page 65

að ráðast á ísland, en Snorri Sturluson fékk með naumindum
afstýrt áformum þeirra.
Þeir feðgar hafa því vilja fá biskup á Skálholtsstól, sem trygg-
ur væri konungi og líklegur til að vinna að áhugamálum hans
gagnvart fslendingum. Þess vegna vildu þeir ekki, að Þorlákur
fengi vígslu og hafa hugsað sér að setja norskan biskup í Skálholt
og ætlað honum að ryðja norskum áhrifum braut meðal mör-
landa. En einmitt það herbragð að setja norska menn í íslenzk
biskupsembætti var notað með góðum árangri á 13. öldinni, þegar
konungsvaldið í Noregi var orðið fast í sessi og Hákon gamli
konungur, sem á mörgum sviðum fylgdi sömu stjórnarstefnu og
þeir feðgar, var tekinn að beita öllum brögðum til að fá íslend-
inga til að játast undir sitt vald. Með því að halda áfram hug-
leiðingum á þessari braut má hæglega setja fram þá skoðun, að
ófriður Sverris gegn Erlingi og Magnúsi konungi, sem leiddi til
hruns konungdæmis þeirra, hafi tafið atburðarásina, er lyktaði
með því, að fslendingar glötuðu sjálfstæði sínu og játuðust undit
vald Noregskonungs, fast að heilli öld.
En það er af Þorláki biskupsefni að segja, að hann beið í
óvissu um hlutskipti sitt vetrarlangt í Noregi. Eysteinn erkibiskup
virðist fljótlega hafa orðið honum hlynntur. Hefur hann séð,
hversu mikill stuðningur kirkjunni væri að manni sem Þorláki,
en þeir voru mjög áþekkir í andlegu og kirkjulegu viðhorfi, Þor-
lákur og erkibiskup. Kom að því, að erkibiskup sannfærðist um,
að betri biskup en Þorlák á Skálholtsstól mundi vart að fá með
hag þeirrar kirkjustefnu, sem erkibiskup fylgdi, fyrir augum. Erki-
biskup leitaðist því brátt við að mýkja skap þeirra feðga, Erlings
og Magnúsar, gagnvart Þorláki. Létu þeir að lokum af fjandskap
sínum og samþykktu, að Þorlákur fengi vígslu, enda var svo komið
vegna hernaðar Sverris konungs, að þeir feðgar höfðu næg verk-
efni heima fyrir og áttu því erfitt um vik með að sinna íslenzkum
málefnum.
Eysteinn erkibiskup vígði Þorlák til biskups í Skálholti hinn
2. júlí 1178. Þorlákur biskup hélt samsumars til íslands og settist
í embætti sitt í Skálholti, og var þar með lokið áhættusamri og um
skcið mjög tvísýnni vígsluför.
Goðasteinn
63