Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1888, Blaðsíða 70

70
út af fyrir sigf, eins og áðr er sagt. Víða mun þar votta fyrir
tóftum.
i. sept. fór eg frá Álftavötnum. Hið vestra Álftavatn er
spottakorn vestar enn hitt. pað er nokkuru minna, enn með töng-
um og víkum, líkt og hitt. Við fórum vestr með vötnunum og nær
þeim. Síðan fórum við framan við Svartahnúksfjöll og vestr að
Hólmsá, og þaðan í Britalæki, sem eru fyrir vestan Hólmsá. þ>eir
eru allmikil vötn með töngum og hólmum, enn víða grunnir; í
kringum þá er grasgróið hraun. þ>egar héðan kemr, tekr við
Mælifellsandr, sem nær alt vestr að Brattholtskvísl og Hvanngili,
sem er nær vestr undir Stórusúlu. f>egar hér er komið, blasir við
og liggr beinast við að ríða vestr sléttu sandana, og ofan á Emstr-
ur, sem byrja við Súlu; að fara vestr á Krók að Markarfljóti, og
síðan austr á Grænafjall, sem sú leið liggr, er auðsjáanlega fjarska
krókr. Að austan suðr með Súlu og vestr yfir hana liggja fornar
götur; á einum stað töldum við 15.
Uppi á Skælingum er ekkert vatn til, nema ef telja skal eina
smátjörn, sem þar er fram undir Ofœru. Jón Eiríksson í Hlið í
Skaftártungu hefir farið um allar Skælingar og hefir sagt mér
þetta. Hann hefir og farið með allri Skaftá upp undir jökul, og
segir, að þar sé engin gljúfr, fyrr enn uppi hjá Uxatindi.
Kl. 2. e. m. fórum við úr Britalœkjum og þá vestr á sandinn;
komum kl. 6 ’/4 á fitina vestan undir Stórusúlu; vórum þar um nótt-
ina. Vestast á Mælifellssandi niðr við Brattholtskvísl eru flatar
klappir; þar sýnist móta fyrir götum ofan í klappirnar. J>etta er
hér um bil á 50 faðma svæði; þær liggja í beina stefnu vestr frá
Mælifelishnúk og stefna vestr á sunnanverða Súlu. Við fórum
vestr á sandinn fyrir sunnan Súlu og í beina stefnu vestr frá göt-
unum. Eru tvær vörður fornar fyrir sunnan Súlu; síðan byrja hinar
fornu götur, sem áðr er sagt. J>ær liggja fyrst nær beint í vestr;
halla siðan til útvestrs og þaðan vestr á sandana niðr Emstrur. J>etta
er órœkr vottr þess, að forn vegr hefir legið niðr Emstrur (sbr.
Njálu). Eg hefi séð það með mínum eigin augum, að sléttir sand-
ar eru niðr Emstrur og Almenninga, að frá tekinni hæðinni, sem er
upp frá syðri Emstrá. f>ar eru tvö skörð niðr að ánni, sem bæði
má fara, annað upp við jökul, hitt neðar. J>etta alt hefi eg séð af
Grœnafjalli, því að þar riðum við suðr á hæðirnar, til að sjá glögt
það sem var hinum megin Fljótsins.
|>ess skal getið, að alt norðan frá Húsadal og inn úr upp á
Krók er gljúfr, og verðr hvergi yfir Fljótið komizt, nema við illan
leik í einum stað, heizt á haustum þegar frost er komið. í þess-
um þrengslum á fljóti'nu heitir Torfahlaup; er þar standberg að
tveim megin og mjótt á milli, suðrbrúnin hærri. J>ar heitir Torfafit