Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1888, Blaðsíða 88

88
„Brátt varð ferð at fréttum
fundr á Haugs-ness grundu“.
Ofan i haugana hefir grafið verið, og sjást þess glögg merki. Eigi
sýndist mér þetta hafa nokkura haugalögun, heldr vera sem aðrir
melhryggir. f>etta er líka upp frá orrustustaðnum. Reyndar sagði
maðr mér, að þar hefði fundizt hálft járnmél og tönn úr manni.
Enn eigi þykir mér sennilegt, að slíkt stafi frá Haugsness-fundin-
um. Hefði þar fundizt greptrunarstaðr frá 13. öld, þá hefði átt að
finnast meira ófúið þar í beinhörðu melholti. Haugsnes dregr og
eigi nafn af ,.haugum“, heldr „haugi“, enn engum getum skal eg
leiða um, hvar hann hafi verið þar i nesinu.
Rannsókn á Flugumýri 18. ág. 1886.
Fluguinýri var landnámsjörð póris dúfunefs, er nam land á
milli Glóðafeykisár og Djúpár (nú Djúpadalsár), og tók nafn af af-
bragðshrossi, er hann átti, sem Fluga hét, er týndist í feni þar
(Landn., útg. 1843, bls. 194—195). Á Sturlungaöld var hún aðsetr
Kolbeins unga (f 22/7 1245). og síðar Gizu.rar þ>orvaldssonar, frá
því vorið 1253, og þar til er brennan varð 22/10 s. á. Hvort eigi
fyndist vottr brennunnar og það stœði heima, er um hana segir,
hlaut að vera aðaltilgangr rannsóknarinnar.
Flugumýri stendr upp undir fjallinu, góðan spotta fyrir utan
Djúpadalsá, og er þar einkar fagrt. Beint vestr undan blasir við
Vatnsskarð. f>að er sýnilegt, að bœrinn á Flugumýri hefir verið
fœrðr úr stað frá því í gamla daga. Fáum föðmum frá landsuðrs-
horni bœjarins stendr hóll, ákaflega mikill, um 24 faðma á lengd,
enn miklu mjórri. Hlið hans, sú er að fjallinu snýr, er nokkurn
veginn bein, enn mjög brött. þ>að er almenn sögn, mann fram af
manni, þeirra er á Flugumýri hafa búið og búa, að á hólnum hafi
staðið skáli Gizurar, og að hóllinn sé ekki annað enn brunarústir;
enn tóftalögun verðr alls engin séð. Eg gerði dálitla tilraun með
hjálp þ>orvalds bónda Arasonar, til þess að taka af tvímæli þar
um, og gróf inn í hólinn á tveim stöðum á austrhliðinni, og fann
eg þar tóma ösku og mikið af gjalli, enda brunnið grjót. þ>að er
líka skýrt tekið fram í Sturlungu (sbr. „á inn eystra langbekk“ og
„á hinn vestra bekk“ ii. 157 13. lg.), að skálinn snöri frá norðri til
suðrs, svo sem hóll þessi. Kirkjan stendr núna beint niðr undan
hólnum, enn f útsuðr frá bœnum. Stór kálgarðr er nú fyrir neðan
hólinn, millum hans og kirkjunnar. Upp undan bœnum á Flugu-
mýri er loppmyndað fell, mjög hátt, sem heitir Glóðafeykir, og