Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1888, Page 140

140
á breidd, einungis til þess að rannsaka gólfið, og reyndist það al-
veg sama og í austustu tóftinni, bæði með legu gólfsins og gólf-
skánina, Dyrnar á þeirri tóft prófaði eg og, og reyndust þær að
vera á sama stað og eg hafði áðr ætlað, og vóru þar alveg óhagg-
aðir steinarnir í vestrkampinum í undirstöðunni.
Yfir höfuð sjást þess öll kennimerki á þessum tóftum, að mest
áherzla og vöndun hefir verið lögð á að b}'ggja jarðhúsið, þvi að
bæði var það, að gólfið var alt steinlagt og steinarnir stœrstir í
hleðslunni, enda hefir þetta staðið mjög svo óhaggað. þ>ar á móti
er miklu minna og óvandaðra grjót í hinum tóftunum, enda var
það mjög svo innhlaupið og aflagað, og veggirnir ákaflega útflatt-
ir, enn til allrar lukku var þessi miðtóft óhögguð og greinileg,
enda var það aðalatriðið í þessu máli. Bæði hin eystri og vestri
tóftin hafa verið íbúðarhús (eða annað geymsluhús). f>að sýndi
gólfskánin, því að hún var alveg á sama hátt og gerist í gömlum
mannahúsum. þ>að er og mjög svo skiljanlegt, að gólfskánin í jarð-
húsinu hafi verið talsvert meiri og með fleiri einkennum, því að ó-
hœgra hefir verið að sópa það og þrífa.
Samkvæmt því sem eg hefi áðr tekið fram (Árb. 1883), er nú
óhætt að fullyrða, að hús þessi eru eftir Gísla Súrsson, og eru þau
þvi bygð af honum sjálfum, því að þau hafa öll forn einkenni,
sem maðr getr krafizt, eftir því er sagan talar urn. í Botni er og
vel til fallið, að fornar menjar geti geymzt. þ>ar er fáförult og fá-
ment, langt úr allri leið, og þar eru engar aðrar tóftir, er um
geti verið að villast, og lítið um húsabreytingar. þ>essar tóftir vóru
því verðar nákvæmrar rannsóknar. þ>ær eru einar af hinum fáu,
er með fullri vísu verðr ákveðið um aldr á svo nákvæmlega, að
miðað verðr við ár, og eru þar að auki eftir hinn nafnkunna og
merka mann Gísla Súrsson, og umtalaðar í hinni merku sögu
hans, svo sem áðr er sagt. J>annig hefi eg þá reynt til þess að
rannsaka Gfsla sögu, og verð eg sjálfr að segja það, að eg hefi
lagt þar mikla alúð á, hversu sem mér hefir tekizt það.
þ>á er eg kom nú í Geirþjófsfjörð, kom eg á alla hina fornu
staði, nefnilega Kleif arnar, Einhamar og bæði fylsnin. Eg athug-
aði það alt nákvæmlega, hvort eitthvað hefði eigi getað verið öðru-
vísi enn mér hafði áðr sýnzt, enn gat á engan hátt komizt á aðra
skoðun á neinu þar að lútanda, enn eg hafði áðr látið í Ijósi. Eg
skal að endingu geta þess, að eg skoðaði af nýju gólfið f fylsninu
við Kleifarnar fyrir sunnan ána, og sannfœrðist enn um það, og
báðir fylgdarmenn mfnir, sem vóru vel greindir menn — um ann-
an þeirra, Sighvat Grímsson, má með sönnu segja, að hann er al-
þektr sögumaðr og hefir manna bezt vit á þeim sökum —, að
fylsnið er alt hellulagt f gólfinu, svo sem eg hefi áðr tekið fram.