Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1888, Side 12

12
bls. 94—96, og gert uppdrátt af því forna |>órsnesi (nú Haugsnes),
sem þar fylgir; eg fann hér hvergi missmíði á frásögninni, að því
er séð varð, heldr eru þessir viðburðir vel og skilmerkilega sagðir;
enn þetta gerðist þó ekki síðar enn 932—934’. Ef nú Eyrb. væri
fyrst rituð um miðja 13. öld, þá verða nær 320 ár, frá því við-
burðir þessir skeðu og þangað til þetta var fœrt í letr, og verðr
því ekki með sannsýni mótmælt, að það er svo langur tími,
að litt er hugsanlegt, að þetta hefði getað geymzt í manna minn-
um svo lengi og svo rétt, sem það sýnist vera fram sett; og
einkanlega þegar maðr gætir þess, að svo mikill fjöldi af öðrum
viðburðum var kominn í milli, sem vóru sumir enn þýðingar-
meiri og stórkostlegri, þá verðr þetta með engu móti sennilegt.
f>ó eru aðrar frásagnir í sögunni, sem eru miklu eldri enn
þetta síðasttalda, sem og er vert að athuga. pórólfr mostrar-
skegg kom hingað-til íslands 884 og nam land, Eyrb. bls. 5—7;
það má ætla, að pórólfr hafi bygt hofið fyrir „þ>ór ástvin sinn“,
um sama leyti og hann reisti bœinn á Hofsstöðum, sem var fyrsti
bœrinn,* er bygðr var í þórsnesi. Nú er þessi hoflýsing í Eyrb.
einhver sú nákvæmasta og einkennilegasta, sem vér höfum í sög-
um vorum, og skal eg taka hana orðrétta, því hún er ekki löng.
Eyrb. bls. 6: „Hann (þ>órólfr) setti bæ mikinn við Hofsvág, er hann
kallaði á Hofsstöðum; þar lét hann reisa hof, ok var þat mikit hús;
vóru dyrr á hliðvegginum ok nær öðrum endanum; þar fyrir inn-
an stóðu öndugissúlurnar, ok vóru þar í naglar; þeir hétu regin-
naglar. þ>ar fyrir innan var friðstaðr mikill. Innar af hofinu var
hús i þá líking sem nú er sö ighús í kirkjum, ok stóð þar stalli á
miðju gólfinu sem altari, ok lá þar á hringr einn mótlauss, tvíeyr-
ingr!, ok skyldi þar at sverja eiða alla. þ>ann hring skyldi hof-
goði hafa á hendi sér til allra mannfunda. Á stallanum skyldi ok
standa hleytbolli, ok þar í hleytteinn sem stökkull væri, ok skyldi
þar stökkva með ór bollanutn blóði því, er hlaut varkallat; þat var
þesskonar blóð, er sæfð vóru þau kvikendi, er goðunum var
fórnat. Umhverfis stallann var goðunum skipat í afhúsinu. Til
hofsins skyldu allir menn tolla gjalda, ok vera skyldir hofgoða tíl
allra ferða, sem nú eru þingmenn höfðingjum, en goði skyldi hofi
1) Eg fer vanalega eptir tímatali Guðbr. Vigfússonar bróður míns
(Safn til sögu Islands I.), það sem það nær, því það er það réttasta tíma-
tal í heild sinni, sem gert hefir verið yfir sögur vorar, og orðið viðrkent;
jafnvel þó eitthvað kynni að standa til bóta á nokkurum stöðum, þá hefir
hann þó rutt brautina í því yfirgripsmikla máli.
2) tvíeyringr mun ritvilla,, enn tvítugeyringr það rétta; hefi eg fœrt
margar sannanir fyrir því í Árb. Fornleifaf. 1882, bls. 15—19 neðanmáls;
þarf því ekki að endrtaka það; enda veit eg fleiri.