Eimreiðin - 01.01.1918, Blaðsíða 22

22 NÝJA SAMBANDSLAGAFRUMVARPIÐ [Eimreiðin
sýna, að þeir gera eigi mikið úr gamla grundvallarlagavig-
jnu. pað hrundi í rauninni í rústir 1908, þegar Danir sömdu
í fyrsta skifti við oss um lausn sammálanna og gáfu kost
á uppsegjanlegleik þeirra (flestra). peir kostir eru hvort-
tveggja í senn: undirstaða og máttarviðir í þeirri sjálf-
stæðisbyggingu, sem nú er verið að reisa. Enda hafa
áhrifamestu stjórnmálamenn Dana hvað eftir annað lýst
því yfir, að oss væri velkominn algerður skilnaður.
En þó að fyrirstaðan yrði sennilega hvorki löng né
ströng, þá er samningsleiðin þó fljótfarnari að sjálfstæðis-
markinu, sé slept hugsun um skilnað, sem mundi að-
gæsluverður eins og nú hagar til í heiminum, og heimtar
í öllu falli meiri undirbúning en vart hefir orðið við af
hendi stjórnar og þings.
Raunar orkar, sérstaklega nú er alt virðist vera á hverf-
anda hveli, margt tvímæhs. Mætti ugga,hvort jafnvel sjálf-
stæðið væri í svipinn svo eftirsóknarvert sem ella. Mætti
ef til vill orða, að oss væri enn hættara við að „hrökkva
ofan í“ eitthvert máttarmeira riki en Danmörku, er vér
værum orðnir sjálfráðir, þó að í sambandi ættum að
heita við Danmörku, með því að það mundi þá eigi verða
álitin jafnmikil móðgun við hana, að vísu veikt en gam-
alt menningarríki, sem ef til vor væri seilst nú. En móti
þvi ætti að vega og meira en það, að oss ætti að vera
óhættara, er vér værum viðurkent sjálfstætt ríki, ef það
slys kynni að henda Danmörku, að sogast inn i hringiðu
heimsstyrjaldarinnar, enda frjálsborinni þjóð eigi síður
en frjálsbornum manni mikið metnaðarmál, að eiga með
sig sjálfa i orði sem verki.
Samningsleiðin ætti að vera því líklegri til góðs árang-
urs, sem gæfan hefir gefið oss góða aðstöðu gagnvart
samningsaðila vorum i þetta skifti, bæði út á við og inn
á við, eigi litið öðruvísi lagaða en 1908, þegar sú leið
var upp tekin, sem nú er lagt út á í annað sinn. Nú berast
hersveitir stórveldanna á banaspjótum, eftir því sem þeim
segist frá, til þess að verja réttindi minnimáttar þjóð-
félaga. 1 því skyni er fórnað miljónum mannslífa, óbætan-
legum listaverkum og svo mörgum þúsundum miljóna