Eimreiðin - 01.01.1918, Qupperneq 67

Eimreiöin] HELJARTÖK MlÐALDAVELÖANNA
67
ekki lengra en að slá svo fast strengina að allur heimur-
inn heyrði hvað í vændum var. Hann dó 1054.
III.
pegar Leó IX. dó, var Hildibrandur búinn að safna
saman í hendi sér mörgum taumum víðsvegar að. Hann
var lítill maður, horaður og ljótur. En nú ris hann upp
úr öllu valdi. Löndin verða i huga hans að taflborði með
kóngum, biskupum og riddurum, og enginn kann að leika
á við hann. Alt og allir verða að verkfærum í höndum
hans. Hann sigar munkunum í kring um sig og lætur þá
æsa upp lýðinn. Hann notar aðalsmennina eins og þjóna
án þess þeir viti. Hann gerir Norðmennina að lífverði
kirkjunnar. Og hvert viðvik miðar að einu og sama mark-
inu: valdi páfans.
Honum hefði verið í lófa lagið að láta kjósa sig til
páfa eftir Leó IX. En hann var of vitur til þess. Ýmislegt
mælti með því, að hafa annan páfa, en spila sjálfur undir.
Kirkjuvaldið var ekki orðið nógu sterkt enn þá.
Of langt yrði hér að rekja ferilinn, allar þær króka-
götur, sem Hildibrandur fór, og væri það þó fróðlegt,
og lýsir vel öllu í senn, manninum, tíðarandanum og
stefnunni. Umskifti voru oft snögg. jþrír páfar komu hver
eftir annan. Einu sinni var mótpáfi kosinn. En ekkert
tjáði. Hildibrandur fór sínu fram. Við hver umskifti var
hann skjótastur að grípa hagnaðinn. pegar á milli bar
varð hans skoðun ofan á. þó hægt færi, hélt hann stöð-
ugt fram sína braut.
Árið 1059 gerir hann fyrstu stóruppreisnina. J?á lætur
hann á kirkjuþingi í Róm ákveða páfakosninguna á þann
hátt, að hæstu klerkarnir fá þar töglin og hagldirnar.
Lægri klerkar og fólkið og þýski keisarinn eru að vísu
með, en þeirra atkvæði verður svo sem einskisvert. petta
kirkjufundarákvæði varð stórkostlega afdrifaríkt. En