Eimreiðin - 01.01.1918, Side 73

Eimreiðin] HELJARTÖK MIÐALDAVELDANNA
73
færa konunginum táknin upp á vald hans, hringinn og
stafinn, og hann skrýddi svo næsta biskup með þeim. Yar
það kallað tignarskrýðing (investitura).
Kirkjufundarákvæðið 1075 tók svo til, að hver sá, sem
tæki á þenna hátt kirkjuembætti af veraldarhöfðingja,
hann væri fallinn i bann og úr samneyti við kristið fólk.
Sama var og um þann, sem embættið veitli. Með því var
hér um bil helmingurinn af öllum þegnum konungsins
hrifinn undan valdi hans, og settur undir vald páfa.
En Hinrik hafði nú heldur ekki verið iðjulaus. Honum
heppnaðist með framúrskarandi lagi að ná fylgi flestra
höfðingja á Suður-þýskalandi, gerði út glæsilegan her og
hélt með hann gegn Söxum. peir mættust við Langen-
salza, og þar gereyddi Hinrik svo liði Saxa, að öll mót-
staðu frá þeirra hendi var úr sögunni, og alt þýskaland
var á valdi Hinriks. Hann tók þvi boðum og hótunum
páfa sem verst og var hvergi smeykur. Á sama tíma
magnaðist og mótspyrnan gegn páfanum í sjálfri Róma-
borg.
Ein frásögn er fróðleg, frá þessum tíma, af því að hún
lýsir svo vel sukkinu og hroðalátunum í Róm, sem gengu
næstum allar miðaldirnar. pað var sjálft jólakveldið árið
1075. Niðamyrkur var á og hellirigning. Enginn maður
sást á gangi. Páfinn var með fáeinum klerkum að syngja
miðnættismessu i einni af kirkjunum i borginni. Alt í
einu heyrist vopnabrak og inn veður einn af svæsnustu
fjandmönnum páfans, Cencíus, með flokk hermanna.
Cencíus gekk rakleitt að páfanum, þreif í hárið á honum
og dró hann frá altarinu og utar eftir kirkjunni. Hann
var keyrður á hestbak hjá hermanni nokkrum og svo var
þeyst af stað í kolamyrkrinu og forinni til eins af kastöl-
um Cencíusar. par var honum hent í kaldan fangaklefa,
og liefði hann að líkindum ekki afborið það, ef ekki
hefðu tvær mannpersónur getað laumast inn til hans og
hlúð að honum. Cencíus kom inn i klefann, ofraði nöktu
sverði að páfa og skipaði honum að láta af hendi eigur
sínar, en páfi þverneitaði.