Andvari - 01.01.1971, Blaðsíða 22

20
BERGSTEINN JÓNSSON
ANDVARI
Arið 1934 er enn tekið til við útgáfu Bókasafns Þjóðvinafélagsins. Kom
þá sjöunda bókin í flokknum, Býflugur eftir M. Maeterlinck í þýðingu Boga
Olafssonar, upplag 1800 eintök.
Attunda bókin bættist við 1935, Baliteríuveiðar eftir Paul de Kruif í þýð-
ingu Boga Ólafssonar, einnig í 1800 eintökum. — Níunda og síðasta rit safns-
ins til þessa dags: Tónlistin eftir E. Abrabamsen í þýðingu Guðmundar Finn-
bogasonar, upplag 1200, kom út 1937.
A iyrsta stjórnarfundi ársins 1935, hinn 8. jan., var rætt um útgáfu ársins.
Dró þá til nokkurra tíðinda, en af því segir svo í félagsbókinni: „í sambandi
við þetta las forseti upp bréf það, er á eftir fer, frá Helga P. Briem, dags. 3.
jan., en kornið til forseta 5. s. m., og höfðu allir ritnefndarmenn fengið sam-
hljóða bréf.
„Hér með skal ég leyfa mér að snúa mér til háttvirtrar stjórnar Þjóðvina-
félagsins með tilboð, er ég gerði forseta þess þann 28. f. m.
Stendur svo á, að ég bef samið allstórt rit urn hag Islands í byrjun 19.
aldar, orsakir til byltingar þeirrar, sem 'hér var gerð árið 1809, og afleiðingai
lrennar fyrir réttarstöðu landsins gagnvart útlöndum. Þar sem mér var full-
ljóst, að öll líkindi bentu til, að halli yrði fyrir mig á því að gefa bókina út,
vildi ég heldur, að það fé, sem ég greiddi hvort eð er með útgáfu ritsins, gengi
til að gera það ódýrt og þar með aðgengilegt fyrir almenning, sem kynni að
vilja lesa það, en að ritinu sé haldið í því verði, sem jafnstórar bækur cru
venjulega seldar.
Þar sem Þjóðvinafélagið er stofnað til að gefa út ritgerðir og tímarit um
alþjóðleg málefni, einkum um réttindi íslands, hagi þess og framfarir eður og [til
að veita] styrk til slíkra rita, svo sem segir í samþykktum þess..., hugði ég, að þeir
félagsmenn, er halda uppi félagi í þessu skyni, mundu ef til vill frekar en
aðrir íslendingar hafa ganran af að kynna sér þetta rit mitt. Stakk ég því upp
á því við forseta þess að afhenda félaginu prentuð og heft eintök af bókinni
handa félögum þess fyrir verð, er svaraði til þess kostnaðar, sem félagið hefur
venjulega af þýddum bókum, er það gefur út, en að arkafjölda miklu minna
en rit mitt.
Varð ég því allundrandi, er háttvirtur forseti Þjóðvinafélagsins endursendi
mér ritgerðina, sem er á sjötta hundrað vélritaðar síður, innan 18 klukkutíma
og tjáði mér, að lnin hentaði ekki félaginu.
Þar sem hann hefur tjáð mér, að hann muni ekki leita álits stjórnar Þjóð-
vinafélagsins uni þetta mál, leyfi ég mér að snúa mér til hennar með tilmæl-
um um það, að hún felli úrskurð um það, hvort þessi skilningur á markmiði
félagsins sé í samræmi við skoðanir hennar. ...“