Andvari - 01.01.1971, Blaðsíða 148

Sex kvæði um Jón Sigurðsson
Finnbogi Guðmundsson valdi og ritaði hmgangsorð.
Fyrir tín árum, þegar iiðin voru 150 ár frá fæðingu Jóns Sigurðssonar, gaf Al-
menna bókafélagið út bókina Hirðskáld Jóns Sigurðssonar, en þar eru saman komin
30 kvæði 12 skálda, ort til Jóns eða um hann í lifanda lífi á árunum 1845—1877.
Oll kvæðin nema fjögur voru prentuð sérstaldega fyrir tækifærin, áður en með þau
var farið, og eru þau ljósprentuð í útgáfunni 1961.
Sigurður Nordal annaðist, sem kunnugt er, um útgáfu þessa og ritar formála, þar
sem bann reifar kvæðin í heild, 'lýsir tildrögum og atvikum og viðhorfi sk'áldanna
til Jóns og stundum hvers til annars.
Þótt fróðlegt væri að safna á svipaðan hátt kvæðum þeim, er ort hafa verið um
Jón Sigurðsson eftir daga hans, verður það ekki gert hér, heldur einungis valin og
birt örfá kvæði, er mönnum kann að þykja gaman að lesa með öðru efni þessa heftis
um Jón. Kvæðin eru eftir skáldin Jón Ólafsson, Matthías Jochumsson, Hannes
Hafstein, Þorstein Erlingsson, Stephan G. Stephansson og Tómas Guðmundsson.
Tón Ólafsson orti kvæði sitt um Jón þrítugur að aldri 1880 og néfndi það Undir
mynd Jóns Sigurðssonar. Jón ha'fði á þrítugsaldrinum dvalizt langdvölum erlendis,
í Noregi 1970-71, Vesturheimi 1873-75 og Danmörku 1876-77. Mynd sú, er
hann bregður upp í fyrsta erindinu, vitnar urn þekkingu hans á öðrum 'löndum, og
honum verður það að bera hið fátæka ísland saman við hin auðugri lönd með ökrum
sínum, skógum, málmum, vélakosti og veðursæld. En — það er einnig til annar
auður, annað ríkidæmi, og hvað margar þjóðir eiga sonu slí'ka sem Jón Sigurðsson?
Skáldið sér í Jóni endurreisnarvon íslenzku þjóðarinnar, er það lýkur kvæðinu
á þessa leið:
Sú þjóð, sem átti þig, JÓN SIGLIRÐSSON,
á sannarlega endurreisnar von.
Aldarafmæli Jóns Sigurðssonar var haldið 'hátíðlegt víða um land. I blaðinu
Gjallarhorni 22. júní 1911 segir t. a. m. frá því, hversu afmælisins var minnzt á
Akureyri, „hófst ... með því, að skotið var nokkrum fallbyssuskotum kl. 8 um morg-