Andvari - 01.01.1978, Page 94

92
ÁKI GÍSLASON
ANDVARI
jafnaði tvo til að snúa henni. Kom
varla fyrir, að hún bilaði. Er það sama
pressan og Skúli keypti árið 1897.
Einnig flutti hann með sér suður til
Bessastaða prentsmiðju þá, er hann
keypti 1892 og prentaði í Þjóðviljann
unga. Var það fyrrnefnd „Diegeltryks-
presse“, en Skúli flutti hana aftur til
Isafjarðar 1902, árið eftir að hann kom
suður. A Isafirði var prentað í henni
blaðið Sköfnungur fyrir alþingiskosn-
ingar 1902, og komu út þrjú tölublöð,
en 4. tölublaðið var almanak.12) Kallaði
Skúli þá prentsmiðju Litlu prentsmiðj-
una. Síðar seldi hann Magnúsi Olafs-
syni prentsmiðjuna 1904.13) Árið 1913
flutti Magnús hana til Reykjavíkur og
ætlaði að selja hana. En svo fór, að
hann flutti hana aftur til ísafjarðar. Ár-
ið 1916 komst hún í eigu nokkurra
manna, og meðal þeirra voru Magnús
Torfason, Helgi Sveinsson bankastjóri
og séra Guðmundur Guðmundsson frá
Gufudal.14) Var prentað í henni blaðið
Njörður, og kallaðist hún Prentsmiðja
Njarðar. Var séra Guðmundur Guð-
mundsson ritstjóri blaðsins. Eignaðist
hann blaðið síðar. Var þá blaðið Skut-
ull prentað í henni, og árið 1933 var
hún seld Jónasi Tómassyni bóksala, er
sameinaði hana Prentfélagi Vestfirð-
inga.
í prenthúsinu á Bessastöðum fór einn-
ig fram kennsla. Var þar kennt börnum
Skúla Kennt var á efra lofti í norður-
herberginu. Voru fengnir einkakennarar
til þess að kenna börnunum. Það voru
yfirleitt námspiltar úr Lærða skólanum,
sem kenndu, en þeir lásu jafnframt
sjálfir utanskóla. Skúli taldi kostnaðar-
minna að hafa heimakennslu, eins og
fram kemur í bréfi til bróður hans
Þorvalds 14. des. 1902, þar sem hann
skrifar: „Fyrir elztu strákana (Guðm.
á 16 ári, nú í 3. bekk, og Dúlla í busa-
bekk, á 13 ári) höfum við húskennara,
sjöttabekking, því það reynist miklu
kostnaðarminna en að láta þá lesa í
Reykjavík.“15) Auk Árna, sem fyrr var
nefndur, korna þar við sögu Stefán
Jónsson, síðar læknir, sem kenndi vet-
urinn 1903-1904, Björn Líndal, er varð
lögfræðingur, og Jónas Einarsson, er
lærði hagfræði í Höfn. Einnig kenndu
Jakob Jóhannesson Smári og Sigurður
Lýðsson, síðar lögfræðingur. Fleiri voru
þarna við nám en synir Skúla, svo sem
Sigurður Sigurðsson Stefánssonar prests
í Vigur, en hann hafði orðið að hverfa
úr skóla eftir ólætin miklu í Latínu-
skólanum veturinn 1903-1904. Kennsl-
unni á Bessastöðum var hagað líkt og
var í Latínuskólanum. Lesið var frá kl.
8 á morgnana til kl. 2, með matarhléi
á 11. tímanum, og frá kl. 4-8 á kvöld-
in var lesið fyrir næsta dag.
5. Heiviili Skúla á Bessastöðum.
Samkvæmt manntalinu í Bessastaða-
sókn 31. des. 1901 eru 26 manns í heim-
ili á Bessastöðum: Skúli og Theodóra
með 9 börn sín, Guðbjörg bústýra, 5
vinnukonur og 3 vinnumenn. Prentarar
eru taldir 2, þ. e. Einar Sigurðsson og
Jón Baldvinsson. Þórður Bjarnason, þá
15 ára, er talinn vikadrengur, en hann
varð síðar prentari á Bessastöðum, eins
og áður gat. Heimiliskennari er Jónas
Einarsson. Auk þess er barnfóstra og
gamall maður, talinn niðursetningur,
svo sem þá tíðkaðist.10)
Ráðsmaður Skúla á Bessastöðum var