Menntamál - 01.12.1963, Page 10

96
MENNTAMÁL
verulegu leyti hliðstæðar við próf í lestri, reikningi og
öðrum námsgreinum. Svo virðist sem greindarpróf sé eina
einstaka aðferðin tiJ að segja fyrir um námshæfni bams.
Kennaranum eða sálfræðingnum ber þó að varast að gera
ráð fyrir, að greindarprófið leiði í ljós meðfædda Jiæfileika,
án þess að neinna áhrifa gæti frá umhverfinu, ltvort lieidur
fjariægara eða nærtækara, eða sálarástandi barnsins. Enn
fremur ber að varast að draga afgerandi ályktun af liæfnis-
prófi. Alltaf er vert að veita athygli ósamræmi í frammi-
stöðu og aimennri námshæfni. En við getum ekki fullyrt,
að bættir kennsluhættir muni í sjálfu sér auka árangur né
að jafnvel arfgengur hæfileiki verði ekki fyrir áhrifum af
tilviljanakenndum eða skipulögðum áhrifum umhverfisins.
Þau þrjú atriði vangengis, sem nú hefur verið stiklað á,
þ. e. a. s., að nemendum tekst ekki að ná bekkjarprófi, ná
ekki að verða við þeim kröfum, sem þeim eru gerðar, sam-
kvæmt ópersónulegu mati, og seinþroski, hafa visst sam-
eiginlegt. Hvert þeirra um sig gefur skýrt til kynna ósani-
ræmi á frammistöðu vangengisnemenda og þess árangurs,
sem talið er, að ætti að nást, nhðað við aldur og hæfileika
nemandans, og hvert atriðanna um sig felur í sér frum-
atriði, sem eru umdeilanleg, þegar ákveða skal, hvar draga
skuli markalínuna. Annað og þriðja atriðið hafa, þrátt
fyrir galla, þann kost að grundvallast á mælikvörðum, sem
eru raunhæfari og áreiðanlegri en persónulegt mat kenn-
arans, en það er óhjákvæmilega almenns eðlis og styðst við
takmarkaða reynslu. Þessi atriði eru rninna liáð persónu-
legu mati og tilviljunarkenndum sveiflum.
Frœðsla aðeins einn þáttur i þroskaferli barns.
í öllum þessum þremur atriðum er tilhneigingin sú að
leggja sérstaklega áherzlu á þann þátt, sem lýtur að mennt-
un eða jafnvel fræðslu. Þar sem í þeim öllum er um að
ræða mælikvarða eða mat á getu einstakra ltópa, þá viil
svo fara, að ekki sé tekið tillit til þess í hvaða átt þroski