Menntamál - 01.12.1963, Qupperneq 11

MENNTAMÁL
97
hvers barns hneigist. í víðtækasta skilningi ætti hugmyndin
um þroska að fela í sér allar eigindir persónuleikans jafnt
sem fræðilegrar og tæknilegrar kunnáttu eingöngu. Skóla-
nám er vissulega aðeins einn þáttur í allsherjar þróun,
og galli eða mistök í hverjum einstökum þætti hennar getur
orðið þrándur í götu þessarar þróunar. í sannri menntun
rná því ltvorki vanrækja, að nemendur efli þekkingu sína
og tæknikunnáttu né félagslegan þroska og menningu eða
einstaka þætti persónnleikans og þá, sem lúta að sköpun
og tjáningu andlegrar þróunar.
Taka verður tillit til fleiri atriða en þeirra einna, sem
nemandanum ltafa verið kennd beinlínis, ef komast á að
fullnægjandi grundvallarskoðun á velgengi og vangengi,
jtannig að hún sé gagnleg, ef nota á hana sem gundvöll til
að ná betri árangri í fræðslu, rannsóknum og úrbótum,
þar sem nauðsyn krefur.
Mismunandi hœjileikar barna.
Þegar litið er á framfarir barns á þennan almenna og
alhliða hátt, verðum við áskvnja fjölmargra sjónarmiða
við þau vandamál, sem tengd eru vangengi og ekki er tekið
tillit til í mörgum skólakerfum. Síðastliðna hálfa öld hefur
með miklum rannsóknum verið sýnt fram á marglrliða mis-
mun einstaklinganna. Nemendur eru ólíkir hver öðrum á
næstum hverju sviði persónuleikans: greind, sérstakri hæfni
og vanhæfni, félagslegri aðlögun, geðhrifum, mismunandi
sterkum ósjálfráðum tilhneigingum o. s. frv. Surnt þessa
mismunar virðist eiga rætur að rekja til meðfæddra eða arf-
gengra eiginleika. Aðrir þættir virðast koma fram vegna
mismunandi áhrifa umhverfisins. Flestir þáttanna eiga ræt-
ur að rekja til gagnkvæmra áhrifa eðlis og eldis, hæfileikans
til að læra og tækifærisins til að gera það við handleiðslu
annarra og önnur áhrif umhverfisins. Á hinn bóginn er
það svo, þó að kennarar, foreldrar og jafnvel önnur börn
séu sér þessa mismunar meðvitandi, þá eru þó viss atriði,
7